Calcium is belangrijk voor elke cel in je lichaam. Een te laag calciumgehalte, ook wel hypocalciëmie genoemd, komt voor wanneer er te lage hoeveelheden calcium in het bloed aanwezig zijn. Een langdurig tekort kan het gebit en je brein aantasten en leiden tot staar en osteoporose. Osteoporose zorgt ervoor dat je boten brozer en zwakker worden. Aan deze symptomen herken je een tekort.
Wat zijn de symptomen van een calcium tekort?
Het mineraal calcium is belangrijk voor het menselijk lichaam. Omdat je lichaam het mineraal niet zelf kan aanmaken, moet je calcium uit je voeding halen. Als je geen zuivel consumeert, bijvoorbeeld omdat je vegan eet of een zuivelallergie hebt, hoor je misschien vaak dat je een hoger risico op het ontwikkelen van een calcium tekort. Hoewel zuivel inderdaad een belangrijke bron van zuivel is, bevatten voedingsmiddelen als linzen, bonen, broccoli, Chinese kool, spinazie, zeewier, zeekraal, boerenkool en plankton ook calcium.
In je lichaam werkt calcium vaak samen met fosfor, ijzer en magnesium. Vitamine D speelt een rol bij de opname van calcium. Daarom is het belangrijk dat je ook voldoende vitamine D binnenkrijgt om een tekort aan calcium te voorkomen.
Een vragenlijst uit de VS liet zien dat minder dan 15% van de meisjes tussen de 13 en 19 jaar, minder dan 10% van de vrouwen boven de 50, en minder dan 22% van de jongens tussen de 13 en 19 en mannen boven de 50 aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calcium kwamen.
Er zijn groepen mensen die een hoger risico lopen om een calcium tekort te ontwikkelen. Zij kunnen baat hebben bij het gebruik van calcium supplementen als aanvulling op hun dagelijkse gezonde voeding. Het is wel belangrijk om een arts raad te plegen als je vermoedt dat je een tekort hebt voordat je zelf supplementen gaat nemen.
Mensen met een hoger risico op het ontwikkelen van een tekort aan calcium zijn onder andere:
- Vrouwen na de menopauze
- Vrouwen met een uitblijvende menstruatie
- Tieners
- Mannen ouder dan 70
- Vegetariërs en veganisten
- Mensen met een lactose-intolerantie
Een tekort aan calcium kan je mogelijk herkennen aan de volgende symptomen. Neem contact op met je huisarts als je vermoedt dat je een calcium tekort hebt.
1. Spierkramp
Calcium is belangrijk voor een gezonde werking van de spieren, vooral voor de ontspanning en aanspanning van de spieren. Als je een tekort aan calcium hebt, kan je lichaam niet voldoende calcium inzetten voor de werking van je spieren en gaan deze verminderd functioneren.
Spierkramp is een van de eerste symptomen die zullen optreden bij een calcium tekort. De kramp zal vaak plaatsvinden in de onderarmen, onderbenen, voeten en handen, maar ook in de spieren rondom de mond. Deze spierkrampen kan je vaak met behulp van supplementen tegengaan.
2. Hartproblemen
Zoals je hierboven las is calcium belangrijk voor je spieren. Dat geldt dus ook voor je hartspieren. Calcium zorgt ook voor een betere verbinding tussen verschillende impulsen van het zenuwstelsel. Als je een tekort aan calcium hebt worden er minder impulsen verzonden en krijgt je hart minder snel het teken om bloed rond te pompen. Als dit regelmatig gebeurt kun je last krijgen van bijvoorbeeld hartkloppingen.
Acute hypocalciëmie kan ook hartproblemen veroorzaken. Een hartinfarct komt hierbij gelukkig zelden voor. Wel is er een kleine kans dat een zwaar calcium tekort hartfalen veroorzaakt. Ook dit symptoom kan meestal verholpen worden met behulp van calciumrijke voeding en/of supplementen.
3. Broze nagels, huid en haar
Een ander symptoom van een calcium tekort zijn broze nagels, een droge en breekbare huid, en broos haar. Er zijn ook meerdere gevallen bekend van patiënten die last kregen van eczeem bij een tekort aan calcium. Deze symptomen komen vaker voor bij mensen met een chronisch tekort dan bij mensen met een acuut tekort aan calcium. Een blijvend tekort kan ook zorgen voor alopecia, een aandoening waarbij je haar uitvalt.
4. Tandproblemen
Als je als kind voor je vijfde last had van een calcium tekort, is de kans groot dat je daar op latere leeftijd nog last van houdt vanwege je tanden. Een tekort aan calcium op jonge leeftijd zorgt namelijk vaak voor minder lange wortels, zwak glazuur, en meer gaatjes.
Een onderzoek uit 2015 met 106 vrouwen van 23 wees uit dat er bij 59% sprake was van een calcium tekort. Daarvan miste 39% minimaal één tand, hadden bijna alle vrouwen last van één of meerdere gaatjes en had elke vrouw last van tandvleesproblemen. Het onderzoek concludeerde dat een gezonde inname van calcium en vitamine D de gezondheid van het gebit kan verbeteren.
5. Slaapproblemen
Calcium is nauw verbonden met je slaappatroon. Tijdens je REM slaap en diepe slaap zijn de calciumniveau’s in je lichaam vaak hoger dan op andere momenten. Onderzoek heeft ook aangetoond dat een tekort aan calcium kan leiden tot slaapproblemen en zelfs insomnia. Dat komt omdat calcium het aminozuur tryptofaan activeert. Deze stof zorgt weer voor de aanmaak van melatonine, het ‘slaaphormoon’. Daarom wordt een warm glas melk vaak aangeraden voor een betere nachtrust.
6. Problemen met het verteringsstelsel
Calcium wordt onder andere opgenomen in de dunne darm, waardoor de stof sneller in het bloed terechtkomt en zijn werking kan volbrengen. Om verschillende redenen kan het echter zo zijn dat je minder calcium kan opnemen via je darmen. Mensen met PDS (Prikkelbaar Darm Syndroom) of de ziekte van Crohn hebben bijvoorbeeld vaak ontstekingen in de darm die de opname van stoffen, waaronder calcium, verhinderen. Calcium kan zich daarnaast soms ook hechten aan vet, waardoor het niet goed opgenomen kan worden.
Darmproblemen zoals PDS kunnen er dus voor zorgen dat er minder calcium wordt opgenomen, maar andersom kunnen er ook problemen ontstaan als er te weinig calcium in het lichaam is. Er kunnen dan problemen ontstaan in je darmen omdat die te weinig prikkels binnenkrijgen via het zenuwstelsel. Daarnaast zijn de darmen ook spieren en las je hierboven al dat een tekort aan calcium kan zorgen voor spierkrampen en prikkelingen.
7. Psychische aandoeningen
Er is momenteel nog te weinig onderzoek naar gedaan, maar de kans is groot dat het calciumniveau in je lichaam van invloed is op je gemoedstoestand. Onderzoek uit 2012 onder 105 Koreaanse vrouwen tussen de 41 en 57 jaar laat zien dat de vrouwen met depressieve klachten ook allemaal een te laag calciumgehalte hadden.
Ander onderzoek uit 2008 wees uit dat mensen met psychische aandoeningen vaak een tekort aan verschillende mineralen hebben. In dit onderzoek werd een calcium tekort ook verbonden aan depressieve klachten.
8. Osteoporose
Calcium wordt voornamelijk bewaard in je botten en tanden. In je botten bevindt zich ook een calciumreserve die wordt ingezet bij een tijdelijk tekort. Een langdurig tekort kan echter leiden tot osteoporose: hierbij wordt de botdichtheid van binnenuit steeds verder verminderd totdat er broze en lege botten achterblijven.
Over het algemeen krijgen de meeste ouderen op een gegeven moment last van osteoporose. Maar de snelheid waarmee het zich ontwikkelt en de leeftijd waarop het ontstaat is afhankelijk van het calciumniveau in het lichaam. Veel mensen krijgen voldoende calcium binnen om hun lichaamsfuncties op peil te houden, maar letten niet op het aanvullen van de calciumvoorraad.
Tijdens de menopauze, zwangerschap en ovulatie geven vrouwen meer calcium af. Dit zijn momenten waarop je lichaam dus meer calcium nodig heeft. Als je je lichaam dit niet geeft is er een kans dat zich een tekort ontwikkelt.
9. Botmetabolisme
Je botten veranderen constant. Ten eerste groeien ze met je mee terwijl je opgroeit, maar ze passen zich ook aan naar aanleiding van de druk die erop uitgeoefend wordt. Dit gebeurt allemaal dankzij de opslag van calcium in de botten en wordt het botmetabolisme genoemd. Als je last hebt van een calcium tekort raken op een gegeven moment de reserves in je botten op. Je las al dat dit kan leiden tot osteoporose, maar het kan ook zijn dat je botten minder goed gaan groeien en dat hun kracht vermindert. Deze factoren vergroten het risico op botbreuken.
Bron: planktonholland
