Van alle maatregelen om de verspreiding van het Coronavirus tegen te gaan, wordt anderhalve meter afstand houden ons het meest op het hart gedrukt. Dat terwijl aanraking één van onze primaire levensbehoeften is. Dat de maatregel nu nodig is om onze eigen gezondheid en die van anderen te beschermen staat buiten kijf. Maar wat is de invloed ervan op ons mentale welzijn?
Huidhonger: dit is hoe wij mensen elkaar ‘repareren’ door aanraking
In hun boek Huidhonger leggen Bruno Müller-Oerlinghausen en Gabriele Kiebgis uit dat de tastzin het eerste zintuig is dat bij een embryo tot ontwikkeling komt. Bovendien is het het enige zintuig dat je niet zomaar ‘uit’ kunt zetten. Van nature is de mens dus hypergevoelig voor aanraking. Om die reden kan aanraking ontzettend helend (en anderzijds ook traumatiserend) zijn. Nu we allemaal minimaal anderhalve meter afstand van elkaar moeten houden, lopen we dat verzachtende effect van fysiek contact gedurende de dag mis. We kunnen elkaar niet knuffelen. Zelf een troostende hand kan niet op een arm worden gelegd. En dat is niet zonder gevolgen…
Wil je niets meer missen van Holistik?
Vergeet dan niet om ons ook te volgen op Instagram!Ga naar instagram
Aanraking en het knuffelhormoon
De voornaamste reden waarom aanraking zo helend is, is omdat het de productie van oxytocine stimuleert. Dit hormoon wordt ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd en heeft allerlei positieve effecten op je welzijn. Zo verlicht het stofje pijn en versterkt oxytocine de band tussen ouders en kinderen. Daarnaast vermindert oxytocine gevoelens van stress omdat het de aanmaak van het stresshormoon cortisol remt. Bij een Amerikaans onderzoek werden stellen gedurende vier weken aangemoedigd elkaar actief aan te raken. De laboratoriumwaarden die hun stressniveau aangaven waren aanzienlijk lager dan bij stellen die de opdracht niet hadden gekregen.
Pijnprikkels
Uit een ander onderzoek bleek dat wederzijdse lichamelijke aandacht en liefdevolle aanraking een positief effect hebben op het aantal alledaagse gezondheidsklachten dat iemand ervaart. Als partners elkaars hand vasthielden, bracht dit experimenteel opgewekte pijnprikkels terug en ging de hersenactiviteit van de partners vrijwel synchroon lopen.
Gezonde spijsvertering
Aanraking speelt ook een rol in de gezonde werking van de spijsvertering. Uit onderzoek bij kinderen in zorginstellingen is gebleken dat een gebrek aan aanraking het verteringssysteem zelfs verstoord kan raken: de kinderen hielden ondergewicht ook al kregen ze voldoende te eten. Aan de andere kant komen te vroeg geboren baby’s juist sneller aan in gewicht als ze voorzichtig gemasseerd worden.
Vluchtige aanrakingen
Liefkozend contact, tussen partners of verzorgers en kinderen, werkt dus helend en verbindend. Door elkaar een knuffel te geven ‘repareren’ we elkaar. Maar ook de vluchtige aanrakingen, zoals een hand op je schouder, doen ertoe. Vaak zijn ze onderdeel van een natuurlijke manier van communiceren. Ze ervoor zorgen dat je je minder geïsoleerd voelt en meer geaccepteerd of geaard in je sociale omgeving.
Interoceptie
Aanraking kan je ook helpen te aarden in je eigen lichaam. De auteurs van Huidhonger schrijven dat aanraking, en dan vooral in de vorm van een massage, je interoceptie reguleert. Interoceptie betekent zoveel als ‘lichamelijk waarnemen’. Via interoceptie word je je gewaar van je innerlijke lichaam: je registreert dorst, honger, opwinding, pijn, ziektesymptomen en nog veel meer. Samen met andere vormen van waarneming bepaalt interoceptie of en hoe je jouw ‘lichaams-ik’, zoals de auteurs van Huidhonger het noemen, ervaart. Die ervaring speelt een grote rol in je psychische welzijn; als je bijvoorbeeld depressief bent, is je interoceptie verstoord.
Depressie en angst
Massagetherapie kan ervoor zorgen dat je lichaamswaarneming wordt hersteld. Je kunt daardoor weer ‘landen’ in je lichaam en dichterbij je emoties komen. Uit onderzoek is herhaaldelijk gebleken dat massagetherapie om deze reden effectief is bij de behandeling van depressie en angst. Steeds meer verzekeringen vergoeden massagetherapie om die reden gedeeltelijk. Wie weet kun je in de toekomst een preventief bezoek aan een welnesscentrum ook wel aangeven bij je verzekeraar.
Fysiek contact in tijden van Covid-19
Het is duidelijk dat je in deze tijd fysiek contact zo veel mogelijk dient te vermijden. Laat dit een uitnodiging zijn om de aanraking die je nog wél kunt delen (met je partner of kinderen) extra bewust te beleven. En goed nieuws voor alle bezitters van een huisdier. Oxytocine komt namelijk niet alleen vrij wanneer je je verbonden voelt met je medemens. Ook dieren spelen een belangrijke rol in de aanmaak van het wereldberoemde knuffelhormoon. Knuffelen met een (huis)dier maakt een wereld van verschil voor je stemming; je komt direct in een zachtere en liefdevolle staat van zijn. Het opbouwen van een vertrouwensband met een dier is helend.
Verhoogde sensitiviteit
Misschien benadrukt het gebrek aan fysiek contact de andere manieren waarop we steeds verbinding met anderen maken. Via de energie die we uitstralen, uitgewisselde blikken, woorden of een glimlach. Hopelijk maakt de ban op fysiek contact ruimte voor een verhoogde sensitiviteit die ervoor zorgt dat we net een beetje bewuster en zachter door de wereld gaan bewegen.
Je sparkle houden na je 40e?
Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Eef's persoonlijke tipsDownload gratis mini-guide
