Bij het horen van het woord ‘heks’ schiet er wellicht nog steeds een stroomstootje door je lijf. De sterke emoties rondom dat woord zijn, 300 jaar na het einde van de heksenjachten, nog altijd springlevend. Schrijfster Susan Smit (48) beschrijft in De wijsheid van de heks wat ze in de afgelopen 20 jaar geleerd heeft van de voorchristelijke Europese natuurreligie, en wat jij eraan hebt in je eigen leven. Speciaal voor Holistik deelt ze dit voorproefje.
Susan Smit over hekserij: zo kan deze Europese natuurreligie jouw leven verrijken
Susan: ‘Als je jezelf een heks noemt, denken sommige mensen aan de sprookjesheks – de oude vrouw met puntmuts en wrat op haar kin, broedend op kwaadaardige streken. Een enkele strenggelovige zal, door zijn of haar specifieke geloofstraditie, vrezen dat je met de duivel samenwerkt. Sommigen zullen vermoeden dat jij iets denkt te kunnen wat anderen niet kunnen; dat je in de toekomst kunt kijken of speciale helende gaven hebt. Weer iemand anders associeert het woord met druïden, paganisten of sjamanen. En een feminist zal het woord linken aan een rebelse vrouw die niets moet hebben van de door mannen bedachte conventies en machtsstructuren. Wat mijn persoonlijke invulling van heks-zijn betreft, komen de laatste twee beelden het dichtst in de buurt.
De oude religie
Ruim twintig jaar geleden, op mijn vijfentwintigste, terwijl ik aan de weg timmerde als journalist, kwam ik op het spoor van de oude religie, zoals ik hekserij graag noem. Ik schreef er een artikel over en was blij verrast. Het bleek een pakketje universele en tijdloze principes te bevatten, gebaseerd op de natuurwetten, waaruit een levenshouding sprak die helemaal bij mij paste: onderzoekend, poëtisch-mystiek en gericht op plezier, liefde en harmonie. Het eerde zowel het mannelijke als het vrouwelijke, het geestelijke als het lichamelijke, het aardse als het bovenaardse, het verdriet als het vreugdevolle, het tastbare als het bovennatuurlijke.
Yoga Nidra & Slaap pakket
- Een 86 pagina dik dossier
- Een uitgebreide chronotype test
- 90 minuten Nidra meditaties
Vredelievende religie
Ik kon er niet over uit: na al die jaren van zoeken in allerlei religieuze tradities en spirituele stromingen bleek er een prachtige, vredelievende religie van eigen Europese bodem te bestaan. En ik was daar nooit eerder op gewezen! Ik trok het heksendom aan als een nieuwe jurk, draaide er giechelend mee voor de spiegel. De jurk zat me als gegoten en eindelijk was het winkelen voorbij. Ik wist het zeker: dít was de weg die ik wilde gaan bewandelen, van voor naar achter en met alle kronkels en bochten die erbij hoorden.
De wijsheid van de heks
In 2001 schreef ik het boek Heks, waarin ik me richt op de rituelen, jaarfeesten, bezweringen, kruiden, oliën en stenen. Ik organiseerde volle-maan-bijeenkomsten, vierde jaarfeesten en leerde met de maanfasen te werken, maar schreef daarna vooral historische romans. Twintig jaar later schreef ik een historische roman over Entgen Luijten, de laatste vrouw in Nederland die als heks berecht werd. Het procesdossier uit 1674 was nog compleet en er was veel te vinden over haar leven, maar ik voelde ook een mystieke connectie. Ik had het gevoel dat ze mij had gevonden om haar verhaal in De heks van Limbricht te vertellen. Het boek is in enkele talen vertaald en wordt verfilmd. In mijn nieuwe boek De wijsheid van de heks, dat je als een vervolg op Heks kunt lezen, ga ik in op de levensbeschouwing van hekserij, die verrassend goed bij deze moderne tijd past, zoals ik die in mijn leven heb toegepast. Ze is gestoeld op oude, maar tijdloze natuurwetten, mystieke beginselen en sjamanistische oefeningen.
Ervaringsreligie
Hekserij is, net als alle natuurreligies op de wereld, niet-georganiseerd. Er zijn geen heilige boeken, gebouwen of profeten, er is geen strikte leer. Veel mensen noemen het daarom liever een spiritueel pad, maar ikzelf houd het bij een religie omdat het een specifiek godsbeeld bevat (namelijk de goddelijke vonk in alles wat leeft). Hekserij is een ervaringsreligie en het pad van de heks is een persoonlijke ontwikkelingsreis. Het reikt je middelen aan voor persoonlijke groei en levensverdieping, maar het is cruciaal dat je de ervaringen en inzichten zélf opdoet. Het gaat om de innerlijke beleving, zoals dat in alle mystieke, sjamanistische tradities het geval is.
Zakjes kruiden
Het is maar al te menselijk om je eerst de gebruiken van een geloofstraditie eigen te maken en om daarna pas de levensovertuiging erachter te gaan begrijpen en doorvoelen. Als beginnende heks verzamelde ik gretig alles wat ‘een heks in huis hoort te hebben’. In mijn keuken stonden een stuk of dertig glazen potten met gedroogde kruiden, op mijn altaar lagen de klassieke objecten die bij elk element hoorden. Nu heb ik nog maar een paar zakjes kruiden in huis die me echt helpen en richt ik overal in huis wisselende plekjes in met spullen die me op dat moment aanspreken, zoals stenen, bloemen en takjes die ik met mijn kinderen in de natuur heb gevonden. Toen kon ik bij het openen van een cirkel de lange, klassieke teksten uit mijn hoofd reciteren en gebruikte ik een athame (‘ceremonieel mes’); nu roep ik de windrichtingen losjes aan en baken ik met mijn vinger, en vooral met mijn voorstellingsvermogen, een heilige ruimte af.
De ‘heksenblik’
Mijn heksenblik heeft me geholpen in de manier waarop ik met emoties omga, hoe ik mijn creativiteit inzet, hoe ik me in de liefde durf te verbinden. Het ondersteunt me in mijn verhouding tot mijn lichaam en seksualiteit, in het op peil houden en opschonen van mijn energie, in de ontwikkeling van mijn intuïtie en scheppingskracht, en in hoe ik wil bijdragen aan een leefbaar milieu en een sociale samenleving. Het heeft me geleerd om kritisch te kijken naar wat ons als vrouw door de maatschappij wordt aangepraat, om een innerlijke, veilige ruimte in mijzelf te bouwen en samen te werken met het onzichtbare, het goddelijke – op een lichtvoetige manier. Aan al deze aspecten heb ik hoofdstukken gewijd.
Natuurwetten
In De wijsheid van de heks belicht ik zeven universele wetten, of hermetische principes, plus een wet die er als het ware doorheen stroomt (de Wet van Aantrekking). Het uitgangspunt is dat de werkelijkheid zich op alle niveaus, van de kleinste gedachte tot de belangrijkste gebeurtenis, volgens deze principes gedraagt. Deze mystieke esoterische leringen, zoals de Wet van Polariteit en de Wet van Mentalisme, dateren van vijfduizend jaar geleden. De oude religie steunt op deze kennis, maar heeft het waarschijnlijk nooit zo benoemd. Hekserij kende immers geen heilige geschriften en geleerden. Wel kun je deze oude leringen in heksengebruiken en spreuken terugzien en vallen ze samen met de beginselen van magie en natuurbeleving.
Tussen de werelden
Naast deze natuurwetten, die deels worden onderzocht en bewezen in de moderne kwantumfysica, zijn er heksengebruiken, mythen en spreuken die ik als uitgangspunten neem. Een ervan is de Drievoudige Wet: ‘Alles wat je doet, komt in drievoud naar je terug’. En er is de sjamanistische techniek om je op andere bestaansniveaus, of zoals heksen zeggen: ‘tussen de werelden’, te begeven. Tezamen vormen ze een fundament waar ik me als moderne heks bij thuis voel en dat me een basis geeft om me als mens te ontwikkelen en van dienst te zijn voor het geheel.
Wek je instinct tot leven
Het was mijn wens om deze oude westerse wijsheid verder te verspreiden onder (vooral) vrouwen die willen kennismaken met de heks in zichzelf. De levensfilosofie van hekserij is niet bedoeld als ‘zelfverbeteringstraject’, maar om het wilde in jezelf wakker te schudden; om het instinct, het ontvankelijke deel van jou tot leven te wekken en je band met de verborgen wereld achter de fysieke werkelijkheid te vernieuwen. Het spoort aan om je met de natuur en haar ritmen en dynamieken te verbinden, met je hart open en je zintuigen aangescherpt.’ De wijsheid van de heks, Susan Smit, €22,99.
Yoga Nidra & Slaap pakket
- Een 86 pagina dik dossier
- Een uitgebreide chronotype test
- 90 minuten Nidra meditaties
Portret Susan: Yvette Kulkens
