Zoek je een alternatief voor koemelk en is plantaardige melk toch niet helemaal jouw ding? Dan zou geitenmelk wel eens wat kunnen zijn. Het is lichter verteerbaar dan koemelk en geeft minder vaak aanleiding tot overgevoeligheidsreacties en maag-darmklachten. Benieuwd naar alle andere voordelen van geitenmelk? Natuurvoedingsdeskundige Sharon Looyen heeft ze voor je op een rij gezet.
Zo gezond is geitenmelk
Het is niet altijd makkelijk om natuurvoedingsdeskundige te zijn, er wordt zoveel onzin verspreidt over voeding dat ik best begrijp dat je soms gewoon niet meer weet wat je moet geloven. Neem bijvoorbeeld het onderwerp melk. Daar wordt heel wat over gezegd en geschreven. Ik wil daarom een beetje duidelijkheid scheppen en leg graag het verschil uit tussen koemelk en geitenmelk.
Lichter verteerbaar
Dat de meeste melk in Nederlandse winkels van koeien komt, wil niet zeggen dat koemelk geschikter is voor mensen dan geitenmelk. Wereldwijd wordt van oudsher zelfs meer geitenmelk gedronken dan koemelk. Het feit dat koemelk de Nederlandse markt overheerst heeft voornamelijk economische redenen. Voor een pak geitenmelk betaal je ook iets meer dan voor koemelk. Maar als je het mij vraagt, is geitenmelk iedere euro waard.
Betere opname
Geitenmelk is lichter verteerbaar en geeft minder vaak aanleiding tot overgevoeligheidsreacties en maag-darmklachten. Bovendien worden essentiële mineralen beter opgenomen uit geitenmelk dan uit koemelk. Een bepaald type eiwit in koemelk (A1 bèta-caseïne) waarvan sterk wordt vermoed dat het diabetes type 1 en coronaire hartziekte bevordert, komt niet in geitenmelk voor. Geitenmelk is een goede bron van hoogwaardige eiwitten, goed afbreekbare middellange vetzuren (MCT’s), vitamines (vitamine A, B-complex, vitamine C en vitamine D) en mineralen (waaronder ijzer, calcium, fosfor, magnesium, mangaan, kalium en jodium).
Geitenmelk versus koemelk
Als het gaat om vetten en eiwitten heeft geitenmelk een aantal voordelen ten opzichte van koemelk:
1. Vetten
De vetten in geitenmelk worden sneller en vollediger verteerd en opgenomen in vergelijking tot koemelk. De vetbolletjes in geitenmelk zijn meer dan een kwart kleiner waardoor geitenmelk in tegenstelling tot koemelk niet kunstmatig hoeft te worden gehomogeniseerd. Het spijsverteringsenzym lipase breekt vetten in geitenmelk makkelijker af, niet alleen door de afmeting van de vetbolletjes maar ook door het hoge gehalte korte en middellange vetzuren in geitenmelk.
2. Eiwitten
De eiwitten in geitenmelk worden sneller en vollediger verteerd en opgenomen in vergelijking tot koemelk. Geitenmelk heeft een andere eiwitsamenstelling dan koemelk en benadert meer dan koemelk het eiwitprofiel van moedermelk. Door de lagere concentratie alfa-S1-caseïne in geitenmelk wordt, onder invloed van maagzuur, een luchtiger en brokkeliger wrongel gevormd vergeleken met koemelk. De eiwitbrokjes zijn kleiner en minder samengepakt waardoor verteringsenzymen sneller en beter hun werk kunnen doen. Geitenmelk ligt beduidend minder zwaar op de maag dan koemelk. Geitenmelk is mede daardoor geschikter dan koemelk voor mensen met een zwakke of gevoelige spijsvertering (waaronder kleine kinderen).
Minder vaak overgevoeligheid voor geitenmelk, waarom?
Koemelkeiwit is één van de belangrijkste voedselbestanddelen die voedselallergie en -intolerantie veroorzaken. Een voedingseiwit lokt sneller een overgevoeligheidsreactie uit wanneer het traag en onvolledig wordt verteerd. Door gisting en rotting van eiwitresten in de darmen raken de slijmvliezen geïrriteerd en beschadigd waardoor eiwitfragmenten in de bloedsomloop terechtkomen en een overgevoeligheidsreactie kunnen uitlokken.
Lactose-intolerantie
Vooral zuigelingen en peuters reageren negatief op koemelkeiwit. Bij hen kan koemelkallergie of –intolerantie zich uiten in slecht eten, niet goed groeien, diarree, huilerigheid en geïrriteerdheid, slecht slapen, eczeem, oor- en slijmvliesontstekingen, loopneus, overgeven, darmkrampjes, bloedarmoede, bronchitis en kortademigheid. Bij volwassenen kunnen huid- en luchtwegklachten, maagklachten en migraine op de voorgrond treden. Mijn ervaring als natuurdiëtist leert dat geitenmelk vaak beter wordt verdragen en minder overgevoeligheidsreacties oproept dan koemelk. Ongeveer 40% van de mensen die koemelkeiwit niet verdraagt reageert goed op geitenmelk. Lactose-intolerantie komt bij kleine kinderen weinig voor, bij volwassenen eens te meer, vooral bij mensen van Aziatische, Spaanse en Afrikaanse afkomst. In dat geval is geitenmelk meestal niet geschikt, aangezien geitenmelk vrijwel evenveel lactose bevat als koemelk. Toch wordt in de praktijk gezien dat geitenmelk beter dan koemelk wordt verdragen door mensen met lactose-intolerantie, mogelijk door de betere verteerbaarheid van de melk.
Tekst: Sharon Looyen.
