We leren steeds meer over trauma. Over de effecten die het kan hebben op lichaam en geest, maar ook over trauma verwerking. Er is tegenwoordig enorm veel toegankelijke informatie over trauma beschikbaar en dat is alleen maar positief. Toch is het goed om soms even terug te gaan naar de basics. Want waar hebben we het over als we het over trauma hebben; wat is een trauma eigenlijk?
Wat is een trauma?
Je kunt niet over bepaalde gebeurtenissen zeggen dat het trauma’s zijn. Trauma gaat namelijk over de subjectieve beleving van een gebeurtenis, niet over de objectieve situatie. Natuurlijk is het wel zo dat sommige gebeurtenissen veel vaker traumatiserend zijn voor mensen dan andere. Toch kan het bijvoorbeeld zo zijn dat iemand aan een ervaring met seksueel misbruik geen trauma overhoudt, en een ander persoon door een situatie die objectief gezien minder heftig lijkt wél getraumatiseerd wordt. Trauma ontstaat als iemand in een bepaalde situatie (levens)gevaar waarneemt en zich hierdoor volledig overweldigd voelt, en deze ervaring vervolgens niet goed verwerkt. Of jij je in een bepaalde situatie overweldigd voelt hangt niet alleen af van de gebeurtenis zelf maar bijvoorbeeld ook van je leeftijd, gezondheid, gender, sociaaleconomische positie, je sociale kring, de gevoeligheid van je zenuwstelsel, enzovoort. Daarom heeft het geen zin om bijvoorbeeld te zeggen: ‘Ik weet niet waarom ik nog zo zit met die gebeurtenis. Zij heeft iets veel ergers meegemaakt en heeft daar veel minder last van.’
Hoe herken je een trauma?
Of een bepaalde ervaring een trauma wordt hangt dus af van veel verschillende factoren. Maar hoe weet je of je ergens een trauma aan overgehouden hebt? Het lastige aan trauma is dat het zich op enorm veel verschillende manieren kan laten zien. Sommige signalen zijn duidelijk, zoals flashbacks en fobieën, en andere subtieler, zoals chronische pijn. Mensen beseffen vaak dat ze last hebben van onverwerkt trauma als ze op bepaalde situaties steeds ‘buitenproportioneel’ (voor anderen) heftig reageren en ze niet echt controle hebben over deze reacties.
Intuïtie
Als het gaat om trauma mag je best op je intuïtie vertrouwen. Als je wordt geraakt wanneer je er dingen over leest en je hebt het vermoeden dat je nog iets te verwerken hebt, is het slim om een professional in te schakelen. Dit geldt ook als je chronische fysieke of mentale klachten hebt die op het eerste gezicht niet duidelijk te verklaren zijn.