Als je er van een afstandje naar kijkt, dan zou je de situatie rondom het Coronavirus kunnen zien als een universele roep om bezinning. Maar helaas heeft niet iedereen het voorrecht om daar in deze periode mee bezig te zijn. Misschien lig je wakker door financiële zorgen, of is er iemand van wie je houdt ziek. Misschien vind je met moeite een kwartiertje voor jezelf nu de scholen gesloten zijn. Daarom, speciaal voor jou, 5 lessen uit het boeddhisme die instant verlichting brengen in onzekere tijden.
5 lessen uit het boeddhisme voor instant verlichting in onzekere tijden
Misschien heb jij, net als ik, het geluk om nu wél meer de stilte in te kunnen gaan. Om je dag bijvoorbeeld niet alleen te beginnen, maar ook te eindigen met een meditatie en een gebed (ja, boeddhisten kunnen bidden). Zelf ervaar ik door deze dagen extra veel waardering voor alle lessen die het boeddhisme in zich huist. Ik deel er hieronder graag 5 met jou.
1 Je mag om hulp vragen
Volgens het Mahayana-boeddhisme (hieronder vallen bijvoorbeeld zen en Tibetaans boeddhisme) is de werkelijkheid niet neutraal, maar doordrongen van liefde en compassie. Dat komt onder andere doordat er talloze bodhisattva’s in de buurt zijn die wij aan kunnen roepen voor hulp. Bodhisattva’s zijn mensen die naar verlichting streven, maar het begrip verwijst ook naar een soort hemelse wezens die ons assisteren op het pad naar ontwaking. Dit zijn meer ‘geavanceerde’ bodhisattva’s die al verder zijn op de Weg. Ze zijn je gidsen en ze zullen altijd luisteren als je ze aanroept. Waar je in het oudste boeddhisme (Theravada) je pad naar verlichting alleen bewandelt, zijn de Mahayana-boeddhisten er dus van overtuigd dat er altijd hulp voor je klaarstaat. Je kunt bijvoorbeeld bidden tot Guanyin, de bodhisattva van het mededogen en de genade. Maar gewoon een wens of vraag de stilte in sturen, naar niemand in het bijzonder, werkt net zo goed. Er wordt geluisterd.
2 Kijk niet weg van de angst
Er wordt in deze tijd veel aangeraden om de angst te laten varen. Terecht: zowel voor je mentale als fysieke gezondheid kun je je maar beter niet vastbijten in stress. Maar er is een verschil tussen angst onderdrukken en angst loslaten. Dat eerste levert weer z’n eigen dosis aan spanning op. Om angst los te kunnen laten, moet je het vaak eerst doorvoelen. Je meditatiekussentje is een goede plek om de angst eens volledig te verwelkomen. Vooral in shikantaza meditatie mag alles wat aan de orde is, er gewoon zijn. Laat het je maar opvreten, je bent nu even niets dan angst. Kijk eens of je bij de oorzaak kunt komen. Is het misschien gehechtheid (volgens het boeddhisme dé oorzaak van al het menselijk lijden)? Gehechtheid aan geld, structuur of zekerheid? Inzicht creëert vaak vanzelf ruimte voor loslaten. Zorgvuldig zelfonderzoek werkt een stuk verzachtender dan krampachtige onderdrukking.
Weer terug in balans komen?
Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Karlijn's persoonlijke tipsDownload gratis mini-guide
3 Handel vanuit compassie
Misschien voel je nog steeds angst of verdriet, zelfs wanneer je ego helemaal is stilgevallen. Je leeft mee met anderen, maakt je misschien zorgen om hun welzijn. Hoe ga je om met dat gevoel? Omarm het eens als een bewijs van onze onderlinge verbondenheid, een belangrijk idee waar het boeddhisme op rust. Het is dé brandstof voor compassievol handelen. In het Mahayana-boeddhisme herinnert de bodhisattva zichzelf er dagelijks aan dat alle mensen lijden, en dat haar taak niet vervuld is tot iedereen verlicht is.
De weg van liefde
Gelukkig zijn er in deze tijd allerlei initiatieven uit de grond geschoten van mensen die anderen willen helpen. In zijn boek Meer dan een mens kan doen schrijft Ton Lathouwers: ‘Vóór alles komt de ander, vóór alles komen de warme genegenheid en het mededogen.’ En: ‘Er is alleen de weg van de liefde, van de stilte, de deemoed en het geduld. En boven alles: de aandacht. Want echte aandacht is liefde; en echte liefde is aandacht.’ Onderzoek hoe jij jouw steentje bij kan dragen voor de ander, al is het maar met een moment van onverdeelde aandacht.
4 Er zit een kompas in je hart
Ton Lathouwers komt eigenlijk bij al zijn zentoespraken in Meer dan een mens kan doen via een (hele mooie) omweg uit bij hetzelfde idee. In elk uniek hart zit een uniek kompas. Het is jouw taak de kracht te vinden je steeds maar weer te houden aan ‘de vrije beslissing van het eigen hart’. Zelfs (juist!) op de moeilijkste momenten. Ikzelf heb gelukkig van jongs af aan meegekregen dat luisteren naar je hart en onderbuikgevoel cruciaal is. Ik heb het zo ongeveer tegelijk met lezen en schrijven geleerd. Voor veel mensen geldt dat niet, ontdekte ik later. Misschien zit jouw innerlijk kompas wel verstopt onder verwachtingen van anderen, ideeën over wie je bent, hoe het moet, wat je wil. Hoe vervelend het voor sommigen ook is dat ons dagelijks leven nu anders loopt dan normaal, het biedt een unieke kans om je kompas eens op te poetsen. Wie ben jij als je uit je doen bent? En wat wil je hart op zo’n moment?
5 Verwelkom de Grote Twijfel
Tenslotte: omarm de Grote Twijfel. Dat is één van de drie pijlers van het zenboeddhisme. Zen leert je telkens weer terug te keren naar een staat van niet-weten, een beginner’s mind. Vergeten wat je weet, stoppen met oordelen. Ontwennen van concepten. De ‘leegte’ die dan ontstaat wordt hier in het Westen vaak verward met nihilisme, maar het tegenovergestelde is waar. Een andere pijler van zen is namelijk Groot Geloof. Het niet-weten wordt onderschreven door een diep vertrouwen dat ervoor zorgt dat we ons keer op keer kunnen overgeven aan de onzekerheid. Een vertrouwen dat we geholpen worden, dat we verbonden zijn. Een geloof in genade en in de verlichte ‘boeddhanatuur’ van de gehele werkelijkheid.
Leven zonder grenzen
Ton Lathouwers schrijft: ‘Tegenover het vallen uit de vrijheid, door angst en verlamming, staat een totaal ander soort vallen, een vallen in de vrijheid door geloof en overgave. En vergeet niet: dit bodemloze vallen is dan ineens ook geen vallen meer, maar bewegen, eindeloos stromen in een leven zonder grenzen.’ Want, zoals de Russische schrijver Sjestov zei: ‘Waar je niet langer vaste grond onder de voet hebt, waar je niet meer kunt lopen, daar moet je wel vliegen.’
Je sparkle houden na je 40e?
Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Eef's persoonlijke tipsDownload gratis mini-guide
