Midlife crisis: zó wordt het een vruchtbare periode van groei

Heart + Soul

Evelyn van Hasselt
12.05.2021

Veel mensen maken tussen hun 40e en 60e levensjaar de balans op. Wie ben ik eigenlijk, wat wil ik écht, is dit het nu? De één vindt met gemak z’n draai, de ander komt in een ware storm terecht: de midlife crisis. Over deze levensfase worden nogal eens grapjes gemaakt, dat terwijl zo’n onstuimige periode flink ontwrichtend kan zijn. Vooral als je impulsief besluit om bijvoorbeeld je relatie te beëindigen of je baan op te zeggen. Alles over de midlife crisis, inclusief hoe je je er het beste een weg doorheen baant, lees je hieronder.

Midlife crisis: zó wordt het een vruchtbare periode van groei

Een midlife crisis kan in verschillende gradaties voorkomen. De één heeft simpelweg behoefte aan wat kleine veranderingen of komt er na een korte dip weer snel bovenop. Maar een midlife crisis kan ook volledig destabiliserend zijn voor jezelf én je omgeving. Hoe dan ook geldt bijna voor iedereen dat je geluksniveau in de midlife-periode tijdelijk wat lager ligt. Al tientallen jaren laat onderzoek de zogeheten U-curve van geluk zien: hoogtepunten in het begin en tegen het einde van het leven, en een dieptepunt in het midden.

Hoe voelt het?

Een midlife crisis is natuurlijk voor iedereen uniek, maar er zijn wel een aantal standaardkenmerken te noemen:

Een algemeen gevoel van ontevredenheid en onrust
Onzekerheid over grote levenszaken: wie ben je, wat is je missie, wat doet ertoe, wat wil je?
Een gevoel van urgentie (‘het is nu of nooit’)
Verdriet en woede, over verloren kansen, verkeerde beslissingen of weggestopte verlangens
Behoefte je af te zonderen of juist plotseling in het sociale leven te willen springen
Impulsiviteit en grote risico’s nemen
Sterke focus op je uiterlijk en/of materiële zaken, of juist op spirituele en religieuze thema’s

Mogelijke triggers van een midlife crisis

Een midlife crisis kan ogenschijnlijk ‘uit het niets’ komen, bijvoorbeeld door onvrede over je werk die zich lang heeft opgestapeld. Maar vaak zijn het grotere gebeurtenissen die de storm in beweging zetten, zoals:

Verliefd worden op een ander: je wordt overvallen door gevoelens van opwinding en avontuur en ontdekt hierdoor nieuwe of ‘verloren’ kanten van jezelf.
Verlies, rouw, en een ernstige ziekte van jezelf of een dierbare kan ervoor zorgen dat je je afvraagt wat er nu eigenlijk echt toe doet en of je tevreden zou zijn met je leven als je er nu afscheid van moest nemen.
Merken dat je ouder wordt (en bijvoorbeeld afscheid nemen van je vruchtbare jaren) kan een gevoel van angst en weerstand en ‘had ik maar’-gedachten oproepen.
Het einde van een relatie: misschien vraag je je af wie je bent zonder de ander en voelt het alsof je jezelf in de relatie bent kwijtgeraakt.
Depressie of burn-out: als je opgebrand raakt ga je waarschijnlijk terugkijken naar wat je zo ongelukkig en uitgeput heeft gekregen.
Ook fysiologische veranderingen kunnen van invloed zijn op het ontstaan van een midlife crisis: denk aan het intreden van de menopauze of veranderingen in je libido.

Je sparkle houden na je 40^e?

Download nu de gratis Mini Guide & ontvang Eef's persoonlijke tips

Het verschil tussen mannen en vrouwen

Hoe je je midlife-periode doorkomt hangt vooral af van je karakter en jouw unieke leefomstandigheden, niet zozeer van je geslacht. Toch zijn er twee verschillen tussen mannen en vrouwen die wel belangrijk zijn om te benoemen. Ten eerste maken mannen en vrouwen andere hormonale en fysieke veranderingen door. En bovendien is het zo dat veel vrouwen nog steeds leren dat ze van nature zorgzamer zouden zijn, dat hun behoeften er minder toe doen en dat ze maar beter niet al te assertief kunnen zijn. Vrouwen die nu in hun midlife periode zitten zijn vaak opgegroeid met meer traditionele ideeën over familieconstructies en genderrollen. Dat kan ervoor gezorgd hebben dat ze zichzelf hebben weggecijferd en in een midlife crisis plotseling geconfronteerd worden met al hun onderdrukte dromen en verlangens. Het is daarom belangrijk – voor zowel mannen als vrouwen – om gedurende je leven kritische vragen te stellen en te zorgen dat je een pad volgt dat voor jou juist voelt.

Ageism

Tenslotte is ageism (discriminatie op basis van leeftijd) in de moderne maatschappij nog steeds een probleem. Vrouwen van middelbare leeftijd worden vaak nog steeds als minder mooi, aantrekkelijk en sensueel/seksueel gezien. Als gevolg van deze seksistische vooroordelen en stereotyperingen kun je je onzichtbaar gaan voelen en moeite hebben je over te geven aan het ouder worden.

Wat kun je doen?

Wat je in ieder geval beter niet kunt doen is passief wachten totdat de storm overwaait. Een midlife crisis is juist een mooie kans om actief te onderzoeken wat er anders mag in jouw leven. Dat is moeilijk en eng, maar je gevoelens willen je iets vertellen. Als je ze onderdrukt, zit je voor je ’t weet in een late life crisis… Sommige mensen schieten door een midlife crisis in een soort overdreven onafhankelijke modus: Ik doe waar ik zin in heb, en ik trek me van niemand meer wat aan. Vooral als je het gevoel hebt dat je gedurende je leven jouw behoefte op de tweede plek hebt gezet is het makkelijk om naar het andere uiterste door te slaan.

Verbinden

Maar de mens is gemaakt om te verbinden en uiteindelijk zul je je eenzaam voelen als je je isoleert op je vernieuwde levenspad. Blijf dus praten met de mensen om je heen (en nieuwe mensen!) over wat je ervaart, wat je behoeften en dromen zijn. Koop een notitieboekje waar je al je vragen en overpeinzingen in kwijt kunt. Ga op tijd de stilte in om te onderzoeken wat er omhoog komt, hoe oncomfortabel dat ook is. Het helpt ook om de boeken in de duiken en te lezen dat je niet alleen bent. Een paar boektips: