Holistische kinderarts: zo heelt een gezonde ouder-kind relatie een cruciaal deel van jezelf

Als je kind gedrag vertoont waar je het niet mee eens bent, is het verleidelijk om gehoorzaamheid af te dwingen. Jij bent immers de ouder. Een kind straffen, of dreigen met straf, kan volgens kinderarts Judith Kocken echter averechts werken. En niet alleen bij kinderen die moeite hebben met autoriteit. In dit artikel vertelt Judith, aan de hand van een voorbeeld uit haar praktijk, hoe je op een gezonde manier bouwt aan de vertrouwensband tussen jou en je kind. Niet alleen om het gedrag van je kind te verbeteren, maar ook om een cruciaal deel van jezelf te helen.

Holistische kinderarts: zo heelt een gezonde ouder-kind relatie een cruciaal deel van jezelf

Judith: ‘Op het spreekuur zie ik een meisje van 16 jaar, samen met haar ouders. Sinds 5 jaar heeft ze steeds vaker last van buikpijn en hoofdpijn. Hierdoor is er veel schoolverzuim. Daarnaast is er strijd over eten: het meisje is niet tevreden met haar uiterlijk en eet zo weinig mogelijk. De ouders zijn hier niet blij mee, en aan tafel is er toenemend strijd. Tijdens het eerste bezoek spreken we ook over uitgaan, alcohol drinken en roken. Het meisje heeft een grote vriendenkring en gaat graag uit. Iedere vrijdag- en zaterdagavond heeft ze ruzie met haar ouders over het tijdstip van thuiskomen. Het meisje heeft wel eens alcohol gedronken op een feestje. Sindsdien hebben de ouders geen vertrouwen meer en controleren ze waar het meisje is en met wie. Wanneer het meisje te laat thuiskomt krijgt ze huisarrest. Hierdoor ontstaat nog meer strijd.

Het zelfbeeld van een kind

Een ouder die boos is en wil dat een kind doet wat hij/zij zegt ‘omdat ik je ouder ben en bepaal wat je doet’ heeft mogelijk een tijdelijk effect op het gedrag van een jong kind. Het kind is nu eenmaal afhankelijk van zijn ouders én houdt zonder voorwaarde van hen. Maar hoe vaker een ouder boos is op een kind en dreigt met straf, hoe lager het zelfbeeld van een kind wordt.

Hoe een kind spiegelt

Vrijwel ieder kind heeft van nature de intentie om mee te werken. Wanneer een kind niet meewerkt, betekent het dat het kind iets laat zien aan de omgeving. Het kind spiegelt zo iets wat er (on)bewust is bij de ouder(s) zelf. Bij deze ouders bleek er sprake te zijn van angst voor verlies. Voordat het meisje was geboren, was er een miskraam. De zwangerschap van dit meisje was daardoor erg stressvol. Tijdens de zwangerschap overleed bovendien de moeder van de vader. Het meisje is vernoemd naar de moeder van haar vader, en is een erg gewenst kind. Uit angst voor verlies is de controle ontstaan.

Ik doe het toch nooit goed

Dit meisje was overduidelijk in verzet. Tegen de controle van haar ouders, het gebrek aan vertrouwen, het feit dat haar ouders haar niet echt hoorden. Dit alles beïnvloedde haar zelfbeeld en creëerde een sterke behoefte om gezien te worden. ’s Avonds in bed lag ze te piekeren en maakte ze zich zorgen. Dat ze een slecht kind was, dat ze niets kon en dik was, haar vrienden haar zouden afkeuren omdat ze vaak straf had. Door de eisen van haar ouders had het meisje juist de neiging om afstand te nemen en steeds weg te gaan. Ze voelde: ik doe het toch nooit goed. Haar verzet uitte ze niet alleen naar haar ouders toe, maar sloeg terug op haarzelf. Specifieker: op het (niet) eten. Ouders proberen controle te hebben over hun dochter, en het meisje probeert controle te hebben over zichzelf.

Begin vanuit vertrouwen

Ook in dit gezin bleek dus: krampachtig willen dat het probleem wordt opgelost, werkt niet. Strijden tegen wat moet verdwijnen (het uitgaan, laat thuiskomen, alcohol drinken, niet eten) heeft eerder een averechts effect. We zijn echter zo gewend om te strijden tegen wat we niet willen, dat het tijd en geduld vraagt om te leren kijken en leven vanuit wat er wel is. Wat goed is, en al aanwezig. Iets afdwingen en controle hebben over een ander heeft geen duurzaam of voordelig effect. Creëer liever vanuit vertrouwen samen een nieuwe ervaring.

Innerlijk kind

Alleen door vertrouwen te geven, zal er vertrouwen ontstaan. Niet door eisen, boos worden of afdwingen. Dit wil niet zeggen dat je als ouder meebeweegt en geen grens aangeeft. Nee, duidelijk zijn en een open gesprek voeren geeft juist vertrouwen! Door naar het meisje te luisteren en haar behoeften te horen, leren de ouders op een flexibele manier omgaan met hun puberdochter. Door van tevoren aan te geven wat het gevolg is van niet nakomen van afspraken, weet het meisje waar ze aan toe is, en is er minder strijd. Ouders leren hiermee niet alleen over hun kind, maar ook over hun eigen innerlijke kind. Dit is het deel van hen dat een tekort heeft ervaren, dat iets mist. De essentie van genezing is leren voelen hoe pijnlijk het was om als kind iets te missen. Liefde, aandacht, iemand die naar je luistert. Je realiseert je dat wat je toen nodig had, niet meer komt, omdat je inmiddels volwassen bent. Maar jij zelf kunt het wél aan je kind geven. Zo is dit proces zowel voor ouders als kind helend.

De sleutel tot verandering

De ouders wilden graag ervaren: dichtbij elkaar zijn, samen zijn, bij elkaar horen. Het meisje had nodig: weer blijdschap ervaren en het gevoel hebben geliefd te zijn. We oefenden in de behandeling met geven wat je zelf wilt ontvangen. Aandacht geven aan wat je nodig hebt, in dit gezin vertrouwen, en inzien dat je nooit vertrouwen krijgt wanneer je het opeist of afdwingt, is de sleutel tot verandering. Als je in een gezin leert om naar elkaar te luisteren, elkaar te vertrouwen en afspraken maakt waar iedereen mee instemt, dan zal iedereen ook vertrouwen ontvangen. De ouders zijn nu begripvol en vertellen hun dochter duidelijk wat de consequenties zijn als zij hun afspraken niet nakomt. Het meisje voelt zich gehoord en deelt steeds opener wat haar bezig houdt. Wat je geeft krijg je terug. Wanneer je leeft naar wat je zelf nodig hebt, door het te geven en delen, zal je de ervaring terugkrijgen.’

Over de auteur

Dr. Judith M. Kocken, sinds 30 jaar werkzaam in de gezondheidszorg. Judith is auteur van het boek KINDERBUIK: Lekker in je vel door aandacht, ademen en eten en werkzaam als kinderarts gespecialiseerd in maagdarmleverproblemen in de praktijk Kinderbuik&co. Kinderbuik&co is een medisch specialistische praktijk in Naarden voor kinderen en jongeren met langdurige klachten. De medische behandeling geeft aandacht aan fysieke gezondheid maar ook het denken, emoties, familie en spiritualiteit. Zodat patiënten zelf weer de regie en leiderschap krijgen over hun eigen gezondheid en geluk. www.kinderbuikenco.nl