In het boeddhisme wordt luiheid als één van de vijf grootste hindernissen op de weg naar verlichting gezien. Maar hoewel de Boeddha leerde dat je constant je best moet doen om die obstakels te overwinnen, kun je ze óók zien als leraar. Volgens boeddhistisch leraar Pema Chödrön heeft luiheid je heel wat mee te delen, als je maar goed luistert. Zij onderscheidt 3 soorten luiheid (die je wellicht verbazen), allemaal met een eigen boodschap. Hieronder vertellen we je meer.
3 soorten luiheid: deze lessen kun je van ze leren
Luiheid vormt samen met zintuiglijke begeerte, afkeer, rusteloosheid en twijfel de ‘pañca nivarana’, ofwel de 5 hindernissen. Deze krachten verhinderen volgens het boeddhisme onze vooruitgang in meditatie en in het dagelijkse leven. Ze staan volledige concentratie, inzicht en helderheid in de weg. Maar ze zijn ook ontzettend menselijk. En dus heeft het geen zin om ze weg te drukken of jezelf te veroordelen wanneer je ze ervaart. Wat je veel beter kunt doen, zo legt boeddhistisch leraar Pema Chödrön uit, is heel nauwkeurig luisteren wat ze je te vertellen hebben.
3 soorten luiheid
Dat is misschien niet het eerste wat in je opkomt als het om luiheid gaat. In onze fast paced maatschappij heeft luiheid allerlei negatieve connotaties: een nietsnut zijn, geen passies hebben… Maar over wat voor soort luiheid hebben we het eigenlijk? En zegt het wel zo veel over iemands persoonlijkheid als we soms denken? Volgens Pema Chödrön gaat lui zijn lang niet alleen over vastgelijmd zitten aan de bank en overal met de pet naar gooien. Zij definieert het een stuk breder en onderscheidt de volgende 3 soorten.
1. Comfort-oriëntatie
Ten eerste is er ‘comfort orientation‘. Je wilt boven alles comfortabel blijven, en dat verlangen kan zich op verschillende manieren uiten. Ja, de hele dag op de bank Netflixen, bijvoorbeeld. Maar wat dacht je van een constant blindelings najagen van geluk, vervulling en succes? Denk aan de moderne mens die zich van kantoor naar sportschool naar café naar keuken naar yogales haast. Volgens Pema Chödrön is dat net zo goed lui, omdat je aan het vluchten bent. Je laat geen twijfel, rust, pijn of wrijving toe. Je zoektocht naar vervulling is een beetje als zout water drinken: je dorst wordt nooit gelest.
2. Verslagenheid
De tweede soort luiheid komt voort uit een gevoel van verslagenheid. Je voelt je kwetsbaar, niet goed genoeg en gedesillusioneerd. Dit soort luiheid ontstaat volgens Chödrön vaak als je iets hebt geprobeerd dat je uiteindelijk niet de voldoening schonk die je verwachtte. Misschien heb je een grote reis gemaakt, je helemaal op een spirituele practice gestort, of een carrière opgebouwd waarvan je dacht dat die je gelukkig zou maken. Maar je voelt je onbevredigd en een beetje hopeloos. De teleurstelling is zo groot dat ze je verlamt.
3. Achteloosheid
Pema Chödrön omschrijft de derde soort luiheid als ‘couldn’t care less‘. Deze achteloosheid is koel en cynisch. Je voelt je niet alleen lui maar ook bitter, het kan je allemaal niks meer schelen. De wereld voelt als een teleurstelling en misschien alle mensen erop ook. En je bent ook gemeen tegen jezelf: het heeft allemaal geen zin, je bakt er niks van, je kunt er net zo goed mee stoppen. Althans, dat denk je, natuurlijk.
De les in je luiheid
Alleen al door vast te stellen van wat voor luiheid je last hebt, kan een last van je schouders halen. Het creëert inzicht en compassie voor jezelf. Je ziet dat je luiheid niet zomaar een onwrikbaar element van je persoonlijkheid is, maar gewoon een gevolg van een bepaalde gedachtengang. Een blokkade in je levensenergie. Op deze manier omarmen wat je misschien normaliter als ‘zwak’ zou bestempelen, dat geeft volgens Pema Chödrön pas écht voldoening. Vechten tegen je ervaringen put je alleen maar verder uit. Word er liever bevriend mee. Oefen dat tijdens een meditatie of gewoon terwijl je de was doet of een wandeling maakt. Laat je behoefte aan comfort, je achteloosheid of je verslagenheid je hele lichaam vullen. Kijk wat er gebeurt als je het niet veroordeelt of verklaart, maar gewoon voelt. Je zult je verbazen hoe veel energie en daadkracht er, ironisch genoeg, vrij kan komen op het moment dat je je luiheid verwelkomt.
Meer lezen van Pema Chödrön
Het boek Alles hier is welkom is een van de bestsellers van de Amerikaanse boeddhist Pema Chödrön. Met persoonlijke verhalen en praktische oefeningen moedigt Pema Chödrön ons aan om onszelf en onze omgeving op een positieve manier te beïnvloeden. Dat kan alleen als we onze pijn aanvaarden en niet weglopen bij weerstand. Alles hier is welkom helpt ons om onze eigen en andermans fouten te accepteren, tegenslagen te zien als mogelijkheden voor innerlijke groei en uit te gaan van het goede in alle mensen, ook als we het fundamenteel oneens zijn. Alles is hier welkom, verkrijgbaar via o.a. Bol.com, €19,95.
Kom thuis in je lichaam meditatiepakket
- 60 minuten geleide meditaties voor een liefdevolle relatie met je lijf
- Ingesproken door holistisch therapeut Suze Retera
- Inclusief 30 pagina dik dossier + mini podcast
