Podiumvrees, het zal bijna niemand vreemd zijn. De groep verlaten en eenzaam op een zeepkistje voor de menigte gaan staan vraagt om moed. Maar sommige boodschappen of visies zijn nou eenmaal te belangrijk om voor jezelf te houden. Dan zit er niets anders op dan je angsten te overwinnen en je presentatie skills op te poetsen. Public speaking en leiderschapscoach trainer Joni Bais (42) begeleidde de afgelopen 15 jaar honderden executives, TEDx sprekers, professionals en politici in het overtuigend overbrengen van hun verhaal. Wij gingen met Joni in gesprek over leiderschap, public speaking en systemisch werk. Met Lead by Presence geeft ze professionals inzicht, overzicht én uitzicht om vanuit innerlijke groei hun boodschap stevig in de wereld te zetten.
Public speaking eng? Performance coach Joni Bais geeft advies!
Joni: “Op jonge leeftijd al zag ik door verschillende gebeurtenissen in mijn leven dat je een keuze hebt in hoe je met tegenslagen omgaat. Veerkracht kun je trainen! In die tijd werd ik natuurlijk niet gecoacht, maar ik merkte wel dat mensen allemaal anders omgaan met verdriet, vreugde en de mogelijkheden om er iets van te maken. Het is ook belangrijk om je af en toe te laten helpen; een klankbord of gesprek is waardevol voor een mens. Als kind heb ik dit vooral geobserveerd bij volwassenen. Toen ik zelf rond mijn negentiende vastliep, ervaarde ik voor het eerst coaching en ontdekte ik de kracht ervan. Voor mij was het vanzelfsprekend om dit pad te volgen. Na een aantal opleidingen begon ik op mijn zesentwintigste zelf met coachen.”
Wat maakt de koppeling met kunnen presenteren voor jou bijzonder?
‘Ik zie zoveel frustratie bij mensen die een goed idee of oplossing hebben, of bijvoorbeeld in het leidinggeven hun boodschap niet goed kunnen overbrengen. Als je iets belangrijk vindt, is het fijn als je er de juiste woorden voor kan vinden. Dat je het op zo’n manier kan overbrengen dat mensen het begrijpen, makkelijk kunnen onthouden en dat je anderen in beweging zet.’
Waarom ervaren veel mensen angst bij het geven van een presentatie?
‘Het blijft spannend om je los te maken van een groep en ervoor te gaan staan. Je neemt toch een bepaald risico om je uit te spreken. We zijn als het ware geprogrammeerd om bij de groep te horen en het kan riskant of onveilig voelen om je daarvan los te maken. Dat risico kan beloond worden doordat mensen je boodschap geloven, prettig vinden en serieus nemen. Maar het kan ook zijn dat mensen denken: tja, wie ben jij om dat te zeggen? En daar ligt natuurlijk de angst. In de praktijk weet ik dat het vaak zo is dat mensen het waarderen als iemand zijn nek uitsteekt en een woordje doet. Als de tijd en de plek kloppen.’
Welke inzichten helpen om dit minder beladen te maken?
“Een perfecte presentatie is niet interessant; een menselijke presentatie wel. Een verspreking, een beetje blozen, of niet helemaal op je woorden kunnen komen, is niet erg. Iets verzinnen, bluffen, niet voorbereiden en een arrogante houding zijn dat echter wel. Als mensen merken dat je de aandacht hebt genomen om je goed voor te bereiden, wordt je veel vergeven. Sterker nog, een klein foutje kan zelfs charmant zijn. Bij een betaalde opdracht is het belangrijk dat jouw talk goed gaat. Maar ook daar wordt het menselijke aspect belangrijker gevonden dan perfectie. Veel mensen zijn bang om dingen te vergeten als ze eenmaal op het podium staan, maar niemand weet van tevoren wat je gaat zeggen. Dus als je een stukje overslaat, is dat niet erg.
En: vlieguren maken! Het is een open deur, maar met oefenen en goede feedback groei je het hardst. Uren lezen over public speaking helpt je niet echt. Creëer momenten om te spreken: denk aan een speech op een bruiloft, tijdens kerst, bij een werkborrel, of pak het woord in een meeting. Probeer ook een plek te bemachtigen op een podium tijdens een event op je werk. Hierdoor heb je een stok achter de deur om er werk van te maken. Zorg ervoor dat je het laat filmen (met je telefoon), zodat je het kunt terugzien. Dat voelt misschien confronterend, maar je leert er ontzettend veel van. Wees kritisch over wie je om feedback vraagt, maar als je een goede spreker tegenkomt die je feedback geeft, wees dan niet eigenwijs en neem het aan.”
Wanneer pakt iemand je echt met zijn/haar verhaal?
‘Ken je dat? Je zit in een zaal en er hebben al 9 sprekers gesproken. Je aandacht zakt weg, je kijkt op je telefoon, het is warm en je kunt eigenlijk niets meer opnemen. Je hoort wel wat er gezegd wordt, maar eigenlijk versta je het niet meer. Dan komt er een spreker waardoor je direct opveert, de glimlach, de energie verandert in de zaal en je bent razend benieuwd wat deze persoon gaat zeggen. Ik denk dat iedereen wel zo’n situatie herkent. Wat maakt dat dit binnenkomt? Ik denk dat dit veel factoren kunnen zijn. Wat in elk geval belangrijk is, is dat iemand tot in hun tenen overtuigd is van hetgeen hij of zij gaat vertellen. Dit creëert een bepaalde ‘presence’ die we voelen als publiek. Iemand is aanwezig bij zichzelf, het verhaal en kan daardoor bij zijn publiek zijn. Wat daarvoor nodig is? Je verhaal doorleven, weten wat je zegt, een goed verhaal daarvan maken én ook weten wat nog in de weg staat qua overtuigingen waardoor je er niet helemaal vrij kan staan.’
Hoe hangt de manier waarop je op het podium staat, samen met je persoonlijke ontwikkeling?
‘Op het moment dat je aan de slag gaat met spreken zul je merken dat je tegen dingen aanloopt: spanning en onzekerheid, of misschien frustratie. Is mijn verhaal wel goed genoeg? Zitten ze wel op mij te wachten? Of misschien is er een bepaald publiek waar je je niet op je gemak bij voelt. Soms komen er zelf allerlei oude gedachten op waarvan je dacht: hmm, die ken ik al en daar was ik toch vanaf? Door het spreken kom je deze gedachten weer tegen. En dat is juist het perfecte moment om ermee aan de slag te gaan en deze ‘oude pijn en gedachten’ te helen. Bijvoorbeeld: je spreekt voor een type doelgroep en je voelt je heel klein worden. Je beseft dat je reactie zo groot is op dit moment, dat het niet alleen maar van deze situatie kan komen. Wellicht zie jij je ‘kritische moeder’ in de doelgroep. Op het moment dat je dat doorziet, kan je echt groeien als mens. Dan wordt spreken een pressure cooker voor persoonlijke groei.’
Wat hoop je bij te kunnen dragen met Lead by Presence?
‘Ik hoop met Lead by Presence een veilige plek te creëren waarin je als professional kunt leren over jezelf, je leiderschap, je interacties met anderen en de systemen waarin je je begeeft. Waardoor je een betrouwbaar persoon kan zijn voor jezelf en anderen en een bijdrage kan leveren. We hoeven geen sterkere leiders te creëren, maar menselijke leiders met een sterk moreel kompas. Wij noemen dit grounded leadership: hoe beter jij jezelf kent en jezelf van binnen opruimt, hoe groter je vanuit verantwoordelijkheid en zuivere bijdrage kan leveren voor de mensen en omgeving.’
Wat kunnen mensen nog meer leren en ontwikkelen bij jou, via Lead by Presence?
‘Je kunt bij ons aan slag gaan met je persoonlijke ontwikkeling. We organiseren leiderschapsprogramma’s, programma’s over spreken en ook opstellingen en systemische masterclasses die je direct kunt toepassen in je (werkende) leven. Dus voor jou als individu maar, ook voor je team.’
Wil je nog een laatste wijze raad meegeven?
‘Je boodschap krijgt pas echt kracht als jij helemaal aanwezig bent. Veel mensen focussen op wát ze willen zeggen, maar vergeten hóe ze het brengen. Beide aspecten zijn belangrijk, maar het ‘hoe’ geeft je verhaal vleugels. Presence gaat niet alleen over woorden, maar over energie, verbinding en vertrouwen. Als je écht aanwezig bent – in jezelf, je verhaal en bij je publiek – dan voelen mensen dat. En dat is waar impact ontstaat.’
In september start er een nieuwe 5-daagse training Leiderschap in Spreken. Kijk hier voor meer informatie en om je aan te melden. Het gaat om de volgende data: 18/19 september, 30/31 oktober en 4 december 2025.
Mis nooit meer iets van Holistik!
Schrijf je in voor onze newsletter & never miss a single story.Ja, houd mij op de hoogte!
