Een vuur stoken, slapen onder een sterrenhemel, voor je uit staren op een boomstam, geen lantaarnpalen en rinkelende telefoons… Begint je hart al sneller te kloppen? Dat betekent dat je contact maakt met een instinctieve, menselijke behoefte: tijd doorbrengen in de natuur. Weg van de waan van de dag. Want alleen dan – los van je gezin, werk én telefoon – ontstaat de ruimte om je leven van een afstand te bekijken. Om vervolgens los te laten wat jou niet langer dient. Psycholoog Jaap Duin organiseert no-nonsense expedities naar afgelegen plekken in de natuur. In de afgelopen jaren stuurde hij ruim 300 mannen het bos in en zag ze terugkomen als ander mens…
Me-time: waarom zoveel mannen snakken naar tijd voor zichzelf
Rust, een afgelegen plek in de natuur, een groep mannen, eeuwenoude ceremonies plus de begeleiding van een ervaren psycholoog. Zo zou je Elements Expeditions in een notendop kunnen omschrijven. Oprichter en psycholoog Jaap Duin ontdekte dat je mannen wel op een spreekwoordelijke sofa kunt leggen, maar dat tijd doorbrengen in de natuur – zónder telefoon, horloge en camera – soms veel diepere inzichten kan brengen. Inzichten die ook nog eens beter beklijven. Ruim 300 mannen (en vrouwen) gingen in de afgelopen jaren met Jaap op een no-nonsense (lees: niet zweverige) expeditie. Voor de meesten van hen bleek het een levensveranderende ervaring. Hoogste tijd voor een interview met deze doorgewinterde ‘outdoor psycholoog’.
Elke expeditie begint met het inleveren van telefoons. Roept dit geen weerstand op?
Jaap: ‘In tegendeel! Het inleveren van de telefoons staat symbool voor niet bereikbaar zijn. Veel mannen ervaren het als een enorme bevrijding dat ze even niet bereikbaar hoeven te zijn. Aan het begin van elke expeditie valt vaak dan ook een belangrijk kwartje: je kunt best even gemist worden. Zeker voor een paar dagen’
De expedities die je organiseert vinden altijd in groepsverband plaats. Waarom is dat?
Jaap: ‘Omdat op pad zijn met een groep waarde toevoegt. Zeker als het een groep mannen is die ook bereid is even stil te staan in het leven. In het jaarprogramma trek je vier weekenden met elkaar op. De groep is niet groter dan 10 personen. Een vast onderdeel van het programma is een zogenaamde ‘sharing’. Je zou het ook een rondje ‘wel en wee’ kunnen noemen. Zittend rond een kampvuur vertellen de deelnemers één voor één waar ze tegenaan lopen. De rest van de groep luistert in stilte. Er wordt geen advies gegeven, en er wordt ook niet gereageerd op wat je deelt. Zo krijg je een setting waarin 10 mannen luisteren naar wat je deelt: waar je tegenaan loopt, of iets wat je raakt in positieve zin. Er hoeft even helemaal niets, je mag delen wat je wilt. In een veilige setting luisteren naar en praten over emoties is iets dat veel mannen niet zo vaak doen. Na een sharing, als de cirkel is verbroken, geven we ook altijd aan: wat gezegd is, is nu gezegd. Daarna gaan we, in plaats van eindeloos reflecteren, gewoon door met het programma waarin uitwaaien in de natuur centraal staat. Wij zijn op Texel, dus een frisse duik in de zee, of strandwandeling is nooit ver weg. Samen kunnen wandelen, vuur stoken, kunnen lachen, dat is ook waar het in zo’n jaarprogramma om gaat.
Waarin verschillen jouw expedities van normale outdoor weekenden?
Jaap: ‘Het grootste verschil is dat ik mee ga als psycholoog. Het is mijn taak om een veilige setting te creëren waarin iedere deelnemer de ruimte voelt om zich open te stellen. Een ander belangrijk verschil is dat er tijdens onze expedities altijd een aantal ceremonies op het programma staan. Een sharing is zo’n ceremonie, maar we duiken tijdens een expeditie bijvoorbeeld ook een zweethut in. Daarnaast zijn er de solo quests. In veel culturen was een soloquest onderdeel van een initiatie naar een volgende fase. Bijvoorbeeld een overgang van jongen naar man. Maar ook werd deze ceremonie gebruikt om nieuwe inzichten te krijgen als je even de weg kwijt was. Het idee achter een solo quest is dat je een paar uur (onze quests duren vaak tussen de 12-24 uur) alleen doorbrengt in de natuur. Je wordt geconfronteerd met jezelf. Wie ben je, en wat kom je tegen, daar zo op jezelf in dat bos of op die zandplaat? Wat zou je graag willen veranderen? Waar loop je tegenaan en heb je hulp bij nodig? De kracht van dit soort eeuwenoude ceremonies is dat ze alles aan het licht brengen. Ook de zaken die je liever onder het tapijt schuift. Dat kan confronterend zijn, maar vaak zijn ze een sleutel tot duurzame veranderingen.’
Wat is de grootste eye-opener?
Jaap: ‘We leven in een 24/7/365-maatschappij. Dat betekent dat er enorm veel van ons wordt gevraagd. We staan constant ‘aan’. Als professional, als liefhebbende partner, als betrokken vader, als behulpzame zoon… Tot ongeveer je 35e kom je een heel eind op wilskracht en energie. Maar als je niet zorgt voor een ‘onderhoudsplan’ loop je vroeg of laat een keer vast. Ik coach veel mannen die eigen bedrijven hebben of aan de top staan van organisaties. Zij merken dat ze rond hun 40e door hun reserves heen zijn. Werk, relatie, en gezondheid worden dan vaak een stuk minder. Ik vergelijk het wel eens met een fiets. Elk onderdeel van de fiets heeft onderhoud nodig, anders verandert zelfs de snelste racefiets op den duur in een oud barrel. Het belang van een holistisch onderhoudsplan is voor veel mannen de grootste eye-opener. Met de nadruk op holistisch. Want met alleen sporten of gezond eten ben je er nog niet. Het is óók belangrijk dat je je emotionele leven op orde hebt. Daar schort het vaak het meeste aan: contact kunnen maken met je lijf, en daardoor antwoord kunnen geven op twee belangrijke vragen: Wat voel ik? Wat wil ik? Mijn advies is dus vooral te kijken naar het hele plaatje. Als je 3x per jaar met een coach of psycholoog een gesprek plant, kan dat al een boel schelen. Als je 10 of 15 jaar ‘maar wat aanklooit’, is er vaak een boel achterstallig onderhoud. En dat is zonde: je partner en omgeving missen daardoor een ontspannen persoon die van werken houdt, maar ook kan lachen en contact kan maken.
Waarom zouden mannen direct al mee kunnen beginnen?
Jaap: ‘Meer tijd alleen doorbrengen, in de natuur. Zonder telefoon. En zonder horloge. Vertraging is belangrijk. Ga dus niet mountainbiken of hardlopen. Maak eens in stilte – laat je telefoon thuis- een wandeling van 1,5 uur door een natuurgebied. En mannen zouden eens kunnen kijken naar de balans: hoe loopt de relatie, hoe gaat het werk, hoe gaat de gezondheid, hoe gaat het met je eigen pad/je verdieping. En boor eens wat hulpbronnen aan als het niet helemaal lekker loopt. Ga het in ieder geval niet alleen lopen uitvogelen.
Het Element Expeditions jaarprogramma
Elements Expeditions start in 2022 weer met een jaarprogramma op Texel. De groep bestaat uit maximaal 10 mannen. Deze groep komt 4 keer bij elkaar voor een expeditie van telkens 3 dagen (van vrijdagmiddag tot zondagmiddag). Overnachten doe je back to basic rondom een Texelse schapenboet, in tentjes of in de open lucht. Tijdens de expedities zijn er geen telefoons, geen camera’s, geen horloges. Dit jaarprogramma is bedoeld voor mannen die op een nuchtere manier een jaar lang aan zichzelf willen werken. Dit door middel van diepgaande ceremonies. Niet in een zaaltje met matjes, maar in de Texelse natuur, en in gezelschap van een groep mannen die druk aan de gang zijn, maar op deze manier gericht tijd aan zichzelf kunnen besteden. Iets voor jou? Kijk dan hier voor meer informatie over het jaarprogramma. En schrijf je snel in: tot 31 december geldt een early bird tarief waarmee je 900 euro bespaart op dit programma.
{meditatie-cta]
