Mijn lieve broertje Jorrit Visser attendeerde mij er tijdens een familielunch op dat het smeren van chocoladepasta (ook al is deze van de biowinkel) eigenlijk een no-go is. Waarom? Vanwege de palmolie die er in verwerkt zit om de pasta zijn smeuïgheid te geven. Al snel kwam ik erachter dat Jorrit sinds een aantal weken zijn huis ‘palmolie vrij’ aan het maken is. Met alle gevolgen van dien voor de beautyrituelen van zijn vriendin Lize; die haar shampoo in de prullenbak zag verdwijnen en er een stug stuk zeep voor terug kreeg. Om zijn relatie te redden zag Jorrit die ene shampoofles door de vingers. Hij schreef dit verhaal over de drive om zijn palmoliegebruik drastisch te verminderen; met het oog op de toekomst van onze aarde en ons eigen leven.
Pleidooi voor een palmolie-vrij leven: koop bewust en red de Orang Oetan
Jorrit: ‘Wat hebben koekjes, pizza en zeep met elkaar gemeen? Over het algemeen zijn ze vooral heerlijk, maar er is meer; er zit 9 van de 10 keer palmolie in. De olie van de palmvrucht is een belangrijk ingrediënt en brengt per hectare wel 4 tot 10 keer meer op dan andere plantaardige oliën. De grote vraag naar palmolie veroorzaakt echter enorme milieuproblemen zoals ontbossing en vervuiling, en dat kan de aarde er niet ook nog eens bij hebben. Maar hoe herken je nou palmolie in voedingsproducten en wat is dan het alternatief in de winkel?
Palmolie en Planet Earth
Thuis zet ik regelmatig de natuurserie Planet Earth aan. Dan verbaas ik mij over de wonderen van de natuur en hoe alles met elkaar samenwerkt. Ook Netflix heeft een nieuwe natuurserie gelanceerd in samenwerking met het WWF en David Attenborough; Our Planet. Een absolute aanrader! Het kijken naar deze series werkt meditatief voor mij. Ik vind het fascinerend hoe al het leven op aarde met elkaar verbonden is en ik voel me daar onderdeel van. De keerzijde van het kijken is het zien van de impact van de mens op de onze planeet. Het natuurlijke evenwicht is aan het verdwijnen en ik kan dit niet langer negeren. De enige oplossing om het machteloze gevoel dat het moeten aanzien van hoe de mens de aarde ruïneert is om in actie te komen. Sinds kort is de activist in mij wakker geworden. Ik wil een bijdrage leveren aan een betere aarde en aan al het leven dat op onze mooie – ooit zo vruchtbare – planeet leeft.
Palmolie en duurzaam leven
Mijn drive om mezelf een duurzamere levensstijl aan te meten begon bij “palmolie”. Voor veel stijlvolle wereldverbeteraars is dit bijna een vloekwoord, maar waarom eigenlijk? Palmolie is een van de meest gebruikte plantaardige oliën ter wereld. Het is een belangrijke grondstof die structuur geeft aan allerlei producten: van margarines, koekjes en ijs tot lippenstift en zeep. Ongeveer 85 procent van de wereldwijde palmolie wordt geteeld in Indonesië en Maleisië.
Palmolie is in potentie relatief duurzaam, omdat de opbrengst veel hoger is dan die van andere plantaardige oliën. Het is de ontbossing en het teeltproces die zoveel schade aanrichten. Voor de aanleg van oliepalmplantages worden grote stukken regenwoud gekapt, met alle gevolgen van dien. De lokale bevolking en bedreigde dieren zoals de orang-oetan verliezen hun leefgebied. Je denkt nu misschien: ‘Ik wil geen producten meer waar palmolie in verwerkt zit.’ Dat is echter bijna onmogelijk, want palmolie zit in ontzettend veel producten in je supermarkt. Zo kwam ik er thuis achter dat in de douchegel, shampoo, tandpasta, chocopasta, pindakaas en zelfs in mijn favoriete diepvriespizza palmolie zit. Ai!
Palmolie vrij huis
Tijdens mijn zoektocht naar een palmolie-vrij leven ben ik merken gaan benaderen met de vraag of ze palmolie gebruiken, in de hoop dat ik zo een goed alternatief aangereikt zou krijgen. Zo heb ik een berichtje gestuurd naar een aantal grote cosmeticamerken en kwam erachter dat palmolie in de beautyindustrie erg lastig te traceren is op hun ingrediëntenlijst; het ondergaat namelijk een chemische bewerking waardoor het een andere naam krijgt. De reacties stelden mij nogal teleur; in bijna alle cosmeticaproducten (ook de biologische!) van deze merken is ook palmolie verwerkt. Wel zit er een groot verschil in waar de palmolie vandaan komt en hoe duurzaam deze is.
Douchegel verruild voor zeepblok
Om toch het streven naar een palmolievrijhuis niet los te laten, ben ik terecht gekomen bij heel ander soort producten. Zo kwam ik bijvoorbeeld uit op de zeepblokken van Savon D’Alep. De zeep is 100% natuurlijk en bevat alleen olijfolie en laurierbesolie. Deze Aleppo Zeep zorgt ervoor dat het herstellend vermogen van je huid wordt ondersteunt en helpt bij een droge en schrale huid, puistjes, onzuiverheden en vroegtijdige huidveroudering. Je begrijp dat onze douchegel en shampoo meteen vervangen werd door deze prachtige zeepblokken. Al had Lize nog wat moeite om haar lange haren met een zeepblok te bewerken, dus daar heb ik nog een uitzondering in gemaakt ;-).
Palmolie in etenswaren
Palmolie in etenswaren is veel makkelijker te omzeilen. Voor veel etenswaren zijn er hele goede alternatieven te vinden; zo heb ik onze pindakaas bijvoorbeeld verwisseld voor notenpasta en gebruik ik geen chocopasta en Speculoos (auw, het was zo lekker!) meer. Door mij te verdiepen in dit onderwerp ben ik nu extra alert in de supermarkt. Maar daar is het helaas (voor mijn omgeving dan) niet bij gebleven. Zodra ik bij mijn ouders op bezoek ben ruk ik binnen het eerste half uur gelijk de koelkast open, op zoek naar producten die ik daar niet meer in wil aantreffen… Gelukkig staan mijn ouders hiervoor open en houden ze tegenwoordig ook rekening met het vermijden van palmolie.
Palmolie verbannen de oplossing?
Omdat palmolie speciale eigenschappen heeft, is het niet in alle producten zomaar te vervangen door andere plantaardige oliën. Zo is het bij chocola-producten bijvoorbeeld wenselijk dat de chocola bij kamertemperatuur niet smelt, maar in je mond wel. In veel producten zouden kokosolie of een mix van sojaolie, raapzaadolie en zonnebloemolie palmolie kunnen vervangen. Maar kokosolie en sojaolie zijn ook tropisch producten. Het vervangen van palmolie is dus niet alleen de oplossing. Waar die ‘m wel in zit is het standaard verminderen van het kopen van spullen die we eigenlijk niet nodig hebben. Dit geldt voor iedereen en voor altijd. Alleen dan kunnen we de aarde redden en er zeker van zijn dat de generaties die na ons komen op een bewoonbare planeet kunnen blijven wonen. Bij elke mogelijke nieuwe aankoop die ik wil doen vraag ik mijzelf af: ‘waar heb ik het voor nodig? En waar komt het vandaan’? Daarnaast probeer ik de producten die ik koop zoveel mogelijk uit de omgeving en van het seizoen aan te schaffen’.
Mis nooit meer iets van Holistik!
Schrijf je in voor onze newsletter & never miss a single story.Ja, houd mij op de hoogte!
