Vroegtijdige veroudering: 5 belangrijke oorzaken

Body
vroegtijdige veroudering

Holistik
10.05.2023

Wist je dat er naast je chronologische leeftijd (je kalenderleeftijd) ook zoiets is als je biologische leeftijd? Je biologische leeftijd laat zien hoe oud je lichaam écht is. We spreken van vroegtijdige veroudering als je biologische leeftijd hoger is dan je chronologische leeftijd. Vroegtijdige veroudering kan zich op verschillende manieren laten zien: in een lager energiepeil, fysieke kwalen, slijtage, en in zichtbare tekenen van veroudering zoals een slappere, rimpelige huid. Maar welke biochemische processen liggen hier eigenlijk aan ten grondslag? Wat ís veroudering precies? Wetenschappers stelden een lijst samen van de voornaamste oorzaken van vroegtijdige veroudering. We lichten er hieronder een aantal uit. 

Vroegtijdige veroudering: 5 belangrijke oorzaken

Het verouderingsproces is de belangrijkste factor die ten grondslag ligt aan de meeste menselijke ziekten, waaronder kanker, diabetes, een hoge bloeddruk, vermoeidheid en neurodegeneratieve aandoeningen. Maar wat is veroudering eigenlijk, welke biochemische processen drijven het? De biochemicus López-Otín en zijn collega’s definieerden in 2013 de belangrijkste oorzaken van (vroegtijdige) veroudering. We zetten een aantal van hun belangrijkste bevindingen op een rij.*

1. Genomische instabiliteit

De complete set van ons DNA noemen we het genoom. Een goede werking van het genoom is een van de belangrijkste voorwaarden voor het goed functioneren van onze cellen. Veranderingen in onze genetische code worden dan ook al lange tijd beschouwd als één van de belangrijkste oorzaken van veroudering. Zulke instabiliteiten zijn gelinkt aan het ontstaan van kanker en sommige neurodegeneratieve ziekten. Schade aan de DNA-structuur wordt voornamelijk veroorzaakt door oxidatieve stress en omgevingsfactoren. Hoewel onze cellen een slim reparatiesysteem hebben dat continu werkt om DNA-schade te herstellen, zijn de resultaten helaas niet perfect. Hierdoor kan de schade zich in de loop van de tijd ophopen.

2. Telomeerverkorting

Alle DNA strengen worden in elke cel van je lichaam bewaard op zogeheten chromosomen. De uiteinden van deze chromosomen worden beschermd door telomeren. Een goede vergelijking vormen de veters van je schoenen. Oudere veters raken rafelig, versleten en zijn daarna niet meer te gebruiken. Dat werkt hetzelfde in het lichaam. Met elke celdeling  verkorten je telomeren. Wanneer de telomeren te kort zijn geworden, is een cel niet langer bruikbaar. Het hebben van korte telomeren is in verband gebracht met allerlei ziektes zoals dementie, kanker, hart- en vaatziekten en ook rimpels. Waarbij mensen met langere telomeren vitaler verouderen en meer kwaliteit van leven hebben. De lengte van telomeren is dus niet zozeer een goede manier om te voorspellen hoe oud je wordt, maar wel hoe lang je gezond blijft. Of we onze telomeren kunnen verlengen, is iets wat uitvoerig wordt onderzocht en er verzamelt zich bewijs dat het mogelijk is bij mensen. Onder andere door – verrassing! – voldoende te bewegen en gezond te eten.

3. Epigenetische verandering

Genen zijn over het algemeen een statisch geheel. Maar ze kunnen voorzien zijn van een soort laagje dat op het DNA zit; dit proces wordt DNA-methylering genoemd. Dit laagje kan ervoor zorgen dat de genfunctie verandert, bijvoorbeeld doordat een gen aan- of uitgezet wordt. Veranderingen in dit laagje noemen we epigenetische verandering. Ons gedrag en onze leefstijl beïnvloeden deze veranderingen. Dat betekent dus ook dat we er zelf invloed op uit kunnen oefenen, bijvoorbeeld via onze voeding en fysieke activiteit.

4. Disfunctionele mitochondriën 

Mitochondriën zijn de energiefabriekjes van een cel. Ze zetten suikers, vetten en eiwitten om in bruikbare energie door middel van verbranding. Tijdens het ouder worden neemt zowel het aantal mitochondriën als de kwaliteit ervan af, waardoor de energieverzorging begint te haperen. Onderzoek laat zien dat disfunctionele mitochondriën tot levensverkorting van mens en dier kunnen leiden.

5. Cellulaire senescentie

Cellen die beschadigd zijn (bijvoorbeeld door telomeerverkorting of disfunctionele mitochondriën) maar niet sterven, noemen we senescente cellen. Deze cellen gaan als het ware met pensioen; ze komen in een soort ruststand terecht. Ze reproduceren zichzelf niet meer, maar kunnen nog wel met de omliggende cellen communiceren. Deze cellen stapelen zich in de loop der tijd op. Over het algemeen gebeurt dit ongemerkt en leiden de senescente cellen niet direct tot problemen. Als er echter te veel van zijn, veroorzaken ze ouderdomsziekten en andere gebreken. Mensen met een hogere biologische leeftijd dan hun kalenderleeftijd, of er ouder uitzien en met ziekte kampen, hebben meer senescente cellen dan jonge of gezonde personen.

Je biologische leeftijd meten

Je weet nu wat de voornaamste oorzaken van vroegtijdige veroudering zijn. Maar hoe zet je een rem op deze processen en draai je je biologische klok terug? Gelukkig doen wetenschappers steeds meer onderzoek op het gebied van longevity, de kunst van gezond oud worden. Daaruit weten we dat het heel goed mogelijk is om je biologische leeftijd te verlagen. Een goede eerste stap is achterhalen hoe oud je lichaam op dit moment eigenlijk echt is, het meten van je biologische leeftijd dus. Dat kan met de epiAge test. Deze geeft je niet alleen inzicht in hoe het er nu voor staat met de veroudering in je lichaam, maar vormt vooral ook een handige nulmeting. Als je vervolgens aan de slag gaat met onderstaande adviezen en na een maand of zes je biologische leeftijd nogmaals test, weet je of je gezonde gewoonten ook écht effect hebben. En dan kun je bijsturen waar nodig. Zo is gezond leven niet langer giswerk, maar kun je gericht te werk gaan.

Draai je biologische klok terug

Wil je aan de slag met het verlagen van je biologische leeftijd tot deze je chronologische leeftijd matcht of – nog beter! – hier ónder terechtkomt, dan kunnen de volgende tips helpen:

  • Wandel dagelijks minimaal 30 minuten. Houd het tempo er flink in want volgens dit onderzoek is er een verband tussen de gemiddelde snelheid waarop mensen lopen en de leeftijd waarop ze overleden. Hoe sneller je loopt, hoe langer je leeft.
  • Doe minimaal twee keer per week aan krachttraining. Mensen die hun spiermassa in tact houden (en daarmee mitochondriën aan het werk zetten) leven langer.
  • Blijf in verbinding met de mensen om je heen. In zijn boek Eenzaamheid, de impact van sociaal isolement stelt de Duitse psychiater Manfred Spitzer dat eenzaamheid 20 procent dodelijker is dan roken en dubbel zo dodelijk als het drinken van alcohol. Sociaal isolement heeft direct effect op processen in je lichaamscellen. Uit een onderzoek dat werd gepubliceerd in 2016 bleek dat hoe minder goede sociale contacten je hebt, hoe ongezonder dat voor je is. Bel dus vooral een vriend of vriendin. Dat houdt je jong!
  • Eet een dieet dat een lang, gezond leven ondersteunt.
  • Slik elke dag een NMN supplement. NMN is hét longevity supplement. Het molecuul NMN, nicotinamide mononucleotide, is een afgeleide van vitamine B3. Het is een voorloper van NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide), een belangrijk co-enzym dat in alle lichaamscellen voorkomt en nodig is voor veel functies, waaronder het vertragen van het verouderingsproces. Het gehalte NAD+ in je lichaam neemt af naarmate je ouder wordt. Je denkt misschien dat dit proces pas laat in je leven begint, maar NAD+ niveaus nemen al af rond je 25e levensjaar. Het is daarom slim om op tijd te beginnen met slikken van NMN.

* Hier kun je over alle 9 oorzaken lezen die in 2013 door López-Otín en zijn collega’s werden vastgesteld. In 2023 voegden zij hier nog 3 oorzaken aan toe: chronische ontsteking, uitgeschakelde macroautofagie en dysbiose in de darm.

Bron: zirtui.nl, purovitalis.com

Vond je dit een leuk artikel? Deel het!

Gerelateerde artikelen

NIEUWSBRIEF
We sturen je wekelijks een overzicht van de populairste artikelen en incidenteel een aanbieding!
We gaan zorgvuldig om met je gegevens. Lees hier onze privacyverklaring.
INSCHRIJVEN
close-link
Gratis Video's
Vul hieronder jouw e-mailadres in en krijg gratis toegang tot alle yoga video's! Daarnaast sturen we je wekelijks onze populairste artikelen en incidenteel een aanbieding.
We gaan zorgvuldig om met je gegevens. Lees hier onze privacyverlaring.
INSCHRIJVEN
close-link
NIEUWSBRIEF
We sturen je wekelijks een overzicht van de populairste artikelen en incidenteel een aanbieding.
We gaan zorgvuldig om met je gegevens. Lees hier onze privacyverklaring.
INSCHRIJVEN
close-link
Download nu jouw gratis Back to Balance mini guide
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.
Download nu jouw gratis Conscious Aging mini guide
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.
Download nu jouw gratis Body Guide mini
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.
Ontvang nu jouw gratis Herfst Meditatie
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.
Download nu jouw gratis Woonboek
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang 10% korting in onze webshop!
Dit is een verplicht veld
Dit is een verplicht veld
We gaan zorgvuldig om met je gegevens en sturen af en toe een e-mail. Zie onze privacyverklaring.