In een tijd waarin alles sneller lijkt te gaan – ons werktempo, het wereldnieuws, onze gedachten – ervaren veel mensen een diep verlangen naar rust, eenvoud, en naar échte aanwezigheid. Maar hoe doe je dat: vertragen in een wereld die daar zelden ruimte voor laat? Het Japanse begrip Ma biedt hiervoor geen methode, maar wel een richting. Een uitnodiging om stil te staan bij dat wat er níet is. Want precies daarin schuilt de sleutel tot meer rust en helderheid. Schrijver en yin-yogadocent Miriam Evers schreef een boek over de kracht van betekenisvolle tussenruimte, geïnspireerd op de Japanse wijsheid van Ma. Dit is vast een voorproefje van haar hand.
Japanse wijsheid Ma: zo vertraag je in een wereld die steeds sneller gaat
Miriam: Ma (間) betekent letterlijk ‘lege ruimte’, ‘pauze’ of ‘tussenruimte’, maar de betekenis reikt veel verder. Het gaat om de kwaliteit van de leegte tussen dingen: tussen twee handelingen, twee woorden, twee momenten. Een stilte die niet leeg is, maar juist vol potentie. Een pauze die niet ongemakkelijk is, maar vruchtbaar. In Japan is ma diep verankerd in kunst, architectuur, natuur en het dagelijks leven. Het leert je dat betekenis niet alleen ontstaat in dat wat je doet, maar juist ook in de ruimte ertussen.
Kracht van pauze
We zijn geneigd om stiltes of pauzes op te vullen: met woorden, geluid of activiteit. Maar als je je verdiept in ma, merk je dat het vaak juist die kleine pauzes of stiltes zijn die betekenis geven aan wat er gebeurt. Denk bijvoorbeeld aan een gesprek waarin even niet gesproken wordt. Als je zo’n stilte durft te laten bestaan, kan er iets veel groters ontstaan dan wanneer je hem meteen dichtpraat. Ma is precies die ruimte waarin verbinding voelbaar wordt. Niet door iets te zeggen, maar door even te wachten.
Ademruimte
Een van de meest directe manieren om ma in je leven te brengen, is via je ademhaling. In veel Japanse (en andere oosterse) tradities wordt de pauze tussen uit- en inademing gezien als een essentieel moment. Een adempauze waarin niets hoeft en alles heel even stil lijkt te staan, juist in dat kleine moment tussen de ene en de andere ademhaling. Probeer het maar eens: adem in… adem uit… en wacht dan. Juist daar, in die tussenruimte voor er een nieuwe inademing begint, daar gebeurt het.
Ruimte in rituelen
Ook in de Japanse theeceremonie speelt ma een grote rol. Alles wordt met aandacht gedaan: het schenken, het aanreiken, het wachten. Juist doordat er ruimte is tussen de handelingen, krijgt elke beweging betekenis. De pauze tussen het serveren van de thee en het moment waarop iemand de eerste slok neemt, is misschien wel net zo belangrijk als de smaak van de thee zelf. Dit soort rituelen nodigen uit tot aanwezigheid, vertraging en het waarderen van het nu.
Tussenruimte in het dagelijks leven
Ma zie je niet alleen bij tempels, ceremonies of kunstvormen. Juist in het alledaagse kun je leren vertragen, door bijvoorbeeld de overgangen tussen je bezigheden bewust te beleven. Vaak haasten we van het ene naar het andere: van een telefoongesprek naar een mail, van werk naar koken. Maar wat gebeurt er als je een paar keer bewust ademt voor je aan de volgende taak begint? Of als je even vertraagt voor je een ruimte instapt? Die overgangsmomenten zijn kleine poorten naar rust en bewustzijn. Je hoeft er niets voor te doen, behalve ze opmerken en toelaten.
Hoe Ma je leven kan veranderen
Vertragen betekent niet dat je alles langzamer moet doen. Het betekent dat je met een andere bril naar de tijd kijkt. Je stapt uit de automatische stroom en brengt aandacht naar de ruimte ertussen. Dat hoeft niet groots of meeslepend te zijn. Het zit in:
- Een bewuste ademhalingspauze voordat je iets zegt.
- Even stilstaan voor je een ruimte binnenloopt.
- Een leeg moment in je agenda laten bestaan, zonder het op te vullen.
- Niets doen op ieder moment dat je ergens op wacht (in plaats van je telefoon pakken)
Ma herinnert je eraan dat het leven niet alleen zit in de actie, maar juist in de ruimte ertussen. Daar waar niets moet en waar iets mag ontstaan. In die betekenisvolle tussenruimte kun je jezelf terugvinden, midden in een wereld die doordraait.
Over Miriam Evers
Miriam is schrijver, yin-yogadocent en spreker, met een fascinatie voor stilte, overgangen en de kracht van vertraging. In haar boek De Japanse wijsheid van Ma (€24,99, verkrijgbaar via Bol.com) onderzoekt ze een eeuwenoud Japans begrip dat verrassend actueel blijkt. Ma gaat over de betekenisvolle ruimte tussen dingen: tussen woorden, tussen ademhalingen, tussen afspraken. Met persoonlijke ervaringen, culturele inzichten en praktische voorbeelden nodigt Miriam je uit om de rijkdom van die tussenruimte te herontdekken; als bron van rust, verbinding en diepgang in het dagelijks leven.
Foto: Tessa van Zaanen
