Richard de Leth: dit zijn de 3 grootste slaapverstoorders van deze moderne tijd

Jouw lijf en brein zijn gemaakt voor een omgeving die niet meer bestaat. In onze evolutionaire ontwikkeling als mens zijn bepaalde factoren altijd aanwezig geweest. Het zijn oude vrienden. Denk aan buiten leven, veel blootstelling aan daglicht, continu in beweging zijn, natuurlijke voeding eten, hechte sociale verbindingen, maar ook de blootstelling aan continu temperatuurverschillen. Sinds de industriële revolutie is de moderne leefomgeving radicaal veranderd. Er zijn veel nieuwe factoren geïntroduceerd waar we nog niet voldoende op zijn aangepast. Het zijn nieuwe vijanden die ons stress- en immuunsysteem activeren en zo ook onze nachtrust negatief kunnen beïnvloeden. Richard de Leth, oprichter van leefstijlplatform OERsterk, vertelt je wat de belangrijkste slaapverstoorders zijn én hoe jij je nachtrust beschermt.

Richard de Leth: dit zijn de 3 grootste slaapverstoorders van deze moderne tijd

Richard: Sinds de industriële revolutie is onze moderne leefomgeving dus radicaal veranderd. Er zijn veel nieuwe factoren geïntroduceerd waar we nog niet voldoende op zijn aangepast. Het zijn nieuwe vijanden die ons stress- en immuunsysteem activeren. Denk aan bewerkt suikerrijk eten, chronisch beeldschermgebruik, chronisch stilzitten, medicatie, kunstlicht en nachtlampjes, chronische psycho-sociale stress, deadlines en drukte. Een overactief immuunsysteem kan het aminozuur tryptofaan als brandstof gebruiken om zichzelf geactiveerd te houden. Tryptofaan is echter ook de grondstof van het hormoon serotonine (voor een goede stemming) en het hormoon melatonine (voor een goede slaap). Zo hangt een onnatuurlijke leefstijl samen met stemmings- en slaapproblemen. Voor een goede stemming én slaap is het belangrijk om chronische stress tegen te gaan, omdat dit je stress- en immuunsysteem activeert.

Slaapverstoorders

Maar er zijn ook een aantal andere grote slaapverstoorders:

1. Verstoord bioritme

De belangrijkste oorzaak van slecht slapen is een verstoring van je bioritme. Vroeger – voor de tijd van het kunstlicht – was het overdag licht en ’s avonds en ’s nachts donker. Zo simpel was het. We kunnen tegenwoordig de nacht wegdrukken en de dag verlengen. We hebben hiermee min of meer de leiding van de natuur overgenomen, hoe hoogdravend dat ook klinkt. En dat heeft wel een prijs, want dit verstoort het ritme tussen het maken van schade overdag en het repareren van die schade in de nacht. We leven als moderne mens onnatuurlijk en onlogisch. Het is de paradox van de 21ste eeuw: we hebben meer tools dan ooit om ons te ontlasten bij het doen van allerlei taken, maar hebben ook steeds meer tijd- en slaaptekort. Bizar toch eigenlijk? Verstoorders van het bioritme zijn koude en warmte. Overdag is het normaliter warm(er) en ’s avonds koelt het af. Dat is waar onze ‘oer’ genen nog op ingesteld zijn. Te veel warmte laat op de avond verstoort je bioritme. Een voorbeeld hiervan is een te warme slaapkamer. Ook is het niet wijs om ’s avonds na 20:00 uur nog te eten. ’s Avonds laat nog eten zorgt voor een te late activiteit van je spijsvertering en dat houdt je wakker.

2. Gebrek aan gezonde vetten belemmeren je slaap

In je hersenen vinden veel subtiele biochemische reacties plaats. Je brein bestaat voor het grootste deel uit vet. Je moet dus voldoende gezonde vetten eten om je hersenen goed te onderhouden en alle reacties goed te laten verlopen. Vooral de omega-3 vetzuren spelen hier een grote rol, met name het omega 3-vetzuur DHA (docosahexaeenzuur) uit vis. Nu eten Nederlanders gemiddeld eenmaal per 14 dagen vis. Dat is erg weinig. En dan is het helaas niet eens van de gezonde soort, maar een bakje kibbeling. Lekker natuurlijk, maar als je visvetzuren frituurt dan gaan de gezonde vetzuren helaas kapot. Het is dus echt belangrijk dat je vis op een andere manier bereidt om de gezonde visvetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA intact binnen te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan bakken in een koekenpan of stomen. En bepaalde vis kun je ook rauw eten, zoals haring, zalm en tonijn van goede kwaliteit. De omega 3-vetzuren EPA en DHA zijn ook belangrijk voor het remmen van ontstekingen in je hersenen. En dat wil je, want dan kunnen je hersenen met andere dingen bezig zijn dan met het oplossen van die ontstekingen. En dat bevordert onder andere weer een goede slaap. Vooral voor de slaap van kinderen zijn de omega 3-vetzuren heel belangrijk. Ook je geen vis eet, zijn algen of algenolie een alternatief.

3. Tekort aan tryptofaan in voeding

De melatonineproductie kan ook verstoord zijn door zoiets simpels als ontoereikende voeding met te weinig tryptofaan, een aminozuur dat de basis bouwstof is voor dit hormoon. Je vindt tryptofaan in eiwitrijke voeding, zoals vis, schaal- en schelpdieren, kip, kalkoen, banaan, amandelen, paranoten, cashewnoten, pompoenpitten, sesamzaad en chocola. Een tryptofaantekort kan dus optreden als je weinig eiwitrijke voeding eet. Naast bovenstaande factoren zijn er nog meer voedingsgerelateerde slaapverstoorders, namelijk:

• Koffie. Zelfs als je het alleen ‘s ochtends drinkt kan het bij sommige mensen de nachtrust verstoren. Toch heeft koffie ook gezonde eigenschappen, dus geen probleem om koffie te drinken als je wel prima slaapt.
• Frisdranken, sappen, koffie en thee met suiker, koekjes en snoep bevatten allemaal veel suiker. Als je dat later op de avond eet en drinkt, dan leidt dit tot een verstoring van je slaap.
• Alcohol. Ook al lijkt een slaapmutsje zo’n goed idee, het vermindert helaas je slaapkwaliteit, waardoor je minder goed uitrust en vermoeider opstaat. Hopelijk slaap je zo beter en dieper. Het zorgt ervoor dat je overdag ook lekkerder in je vel zit. En dat is onbetaalbaar, toch?

4-weeks leefstijl-stappenplan voor een duurzame betere stemming

Wil jij in 4 weken werken aan een een duurzame betere stemming? Check dan het online programma Lekker(der) in je vel in 4 weken van drs. Richard de Leth, oprichter van het leefstijlplatform OERsterk en inmiddels auteur van 12 bestsellers over voeding en leefstijl. Dit nieuwe online programma kost €97 en is inclusief veel waardevolle bonussen. Alle informatie vind je via deze link.