Voor jezelf zorgen begint bij het herkennen van de signalen die je lichaam je geeft. Stress is een natuurlijke reactie op druk of spanning, maar wanneer deze te lang aanhoudt, kan het je welzijn ondermijnen. Het tijdig herkennen van stress is de eerste stap naar het herstellen van balans. Maar hoe doe je dat? Een eerste stap is inzicht krijgen in de 3 stadia van stress.
Stress kent 3 stadia: zo blijf je uit de gevarenzone
Stress uit zich op verschillende manieren, en de signalen kunnen van persoon tot persoon verschillen. Wat voor de één als stress aanvoelt, kan voor de ander iets heel anders zijn. Sommige mensen ervaren het lichamelijk, anderen vooral emotioneel. De manier waarop je reageert op stress hangt af van je eigen kenmerken, maar er zijn algemene signalen waar je op kunt letten. Vaak merk je een verandering in je energie, stemming of gedrag. Ook kun je fysieke dingen ervaren (pijn, ongemak, stijfheid). Het kan ook andere uitingsvormen hebben, zoals bijvoorbeeld onhandig worden en dingen vaker laten vallen.
De 3 stadia van stress
Hoe beter je leert aanvoelen wat er bij jou gebeurt, hoe beter je kunt handelen. Maar echt leren luisteren naar je lijf kost tijd, aandacht en soms ook begeleiding. En dat is oké. Een eerste stap is inzicht krijgen in de stadia van stress. Er zijn drie stadia waarin stress zich ontwikkelt:
Fase 1: homeostase
Fase 2: allostase
Fase 3: allostatische overbelasting
Homeostase is de balans waarin je lichaam zich bevindt wanneer alles in evenwicht is, zonder extra druk. Wanneer er stress ontstaat, schakelt je lichaam over naar allostase. Dit is het proces waarbij je lichaam zich aanpast aan de nieuwe situatie om met de stress om te gaan. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot een verhoogde hartslag of verscherpte focus. Maar als de stress langdurig is en het lichaam constant in een staat van aanpassing blijft, kan dit leiden tot allostatische overbelasting. In deze fase kan het lichaam niet meer goed herstellen. In deze ‘gevarenzone’ kun je te maken krijgen met zowel lichamelijke als emotionele problemen. Aan de hand van een bloedtest kan een arts bepalen in welke fase je zit.
