Bosbios x Hoorneboeg: ‘Toen ik je zag’ met special guest Isa Hoes (22 aug)

Stel je voor: een zwoele zomeravond, omringd door ritselende bosgeluiden terwijl jij ontspannen achterover leunt en een fonkelende sterrenhemel ziet. Voor je ontvouwt zich een groot scherm tussen de bomen waarop inspirerende en hoopgevende films vertoond worden. Welkom bij de Bosbios! Een unieke ervaring op De Hoorneboeg van 21 augustus tot 1 september in samenwerking met filmplatform Cinetree. Isa Hoes verzorgt op 22 augustus de introductie bij de film Toen ik je zag. Holistik’s Karlijn gaat die avond met Isa in gesprek over haar ervaring met psychische kwetsbaarheid. Tevens het onderwerp waarop de film, met Egbert-Jan Weber en Noortje Herlaar in de hoofdrol, is gebaseerd. Ben je erbij? Er zijn nog een paar tickets! Wij spraken Isa alvast over o.a. hoe je zelf overeind blijft staan als je samenleeft met een partner met psychische kwetsbaarheid. 

Bosbios x Hoorneboeg: ‘Toen ik je zag’ met special guest Isa Hoes

Voorafgaand aan elke film die vertoond wordt in de Bosbios, krijg je van experts een inleiding om je mee te nemen in de verhalen die op het scherm tot leven komen. Zo ook auteur Isa Hoes, die de film Toen ik je zag zal inleiden, gebaseerd op haar autobiografische boek over haar leven met Antonie Kamerling. Het drama volgt het leven van het acteurskoppel Esther en Bastiaan. Hun ogenschijnlijk perfecte leven verbergt een stille strijd tegen Bastiaans diepgewortelde onzekerheden en angsten. De film toont de kwetsbaarheid van de menselijke geest en de kracht van ware liefde. We spraken Isa onlangs naar aanleiding van deze indrukwekkende film. Isa deelt haar ervaringen, inzichten en lessen uit haar leven en over psychische kwetsbaarheden.

Lieve Isa, voor mensen die jou nog niet zo goed kennen: wil je jezelf voorstellen?

“Absoluut! Ik ben Isa Hoes (57), moeder van twee kinderen, actrice en schrijfster. Na 13 jaar keer ik in september 2024 terug naar het theater met mijn nieuwe voorstelling “Casa Mia”. Daarnaast maak ik al een jaar lang een podcast met mijn goede vriend Marc-Marie Huijbregts, genaamd “Marc-Marie en Isa Vinden Iets”. Mensen leren mij door de podcast op een andere manier kennen, niet alleen de dramatische dingen die in het leven uitvergroot worden, maar ook mijn kleine dingetjes en humor. Ik heb me altijd verantwoordelijk gevoeld om mijn ervaringen te delen en een stem te zijn voor verborgen leed zoals depressies, zelfdoding, de overgang en kanker. Deze taboes doorbreken is iets waar ik graag aan bijdraag.”

In hoeverre is de film gebaseerd op het autobiografische verhaal van jou en Antonie?

“De film is enorm gebaseerd op het autobiografische verhaal van mij en Antonie. Dat was precies wat de regisseur graag wilde: zo authentiek mogelijk. Aan de andere kant is het een film, dus heeft hij sommige gebeurtenissen en autobiografische personen moeten combineren. Je kunt niet alles precies één op één door vertalen. In mijn ogen is het geloofwaardig gebleven en dat wilde ik graag. Ik heb jaren met hem aan het script gewerkt en steeds nieuwe informatie gegeven waarvan ik dacht dat het mooi zou zijn voor de film. Ik kon me dan voorstellen dat het een goede scène zou zijn, zelfs als het niet in het boek stond.”

Wat hoop je dat mensen meenemen naar huis na het zien van de film?

“Hoewel ik niet de regisseur ben en dus geen directe invloed had op de opzet van de film, heb ik jarenlang aan het script gewerkt en mijn input gegeven. Ik had geen keuze in de acteurs of in de richting van het verhaal. De grote liefde die Antonie en ik hadden is echt overeind gebleven, dat komt heel duidelijk naar voren in de film. Bij het schrijven van het boek ‘Toen ik je zag’ (waarop de film gebaseerd is), was ik me niet bewust van de taboes rondom depressie en de verschillende termen daarvan (zoals manisch-depressieve stoornissen). Ik heb uiteindelijk veel lezingen gegeven om dit onderwerp uit de taboesfeer te halen. Als de film hier ook aan bijdraagt, vind ik dat fantastisch!”

Wat zijn jouw 3 grootste lessen geweest over samenleven met iemand die aan een psychische ziekte lijdt?

‘Als eerste: blijf niet te lang zelf de hulpverlener. Jij bent de partner, niet de therapeut. Het is belangrijk dat professionele hulp van buitenaf komt. In een relatie is het logisch dat je elkaar wilt helpen, maar ik denk dat ik te lang heb geprobeerd om die rol zelf te vervullen omdat ik van hem hield en wilde dat het goed kwam.

Ten tweede: Zoek hulp, ook voor jezelf. Vaak ligt de focus op degene met het ziektebeeld, maar het gezin of de partner lijdt ook mee. Het is belangrijk om te beseffen dat ook zij hulp nodig hebben en voor zichzelf moeten zorgen.

Ten derde: Geef jezelf niet de schuld en denk niet dat het door jou komt of dat je iets anders had moeten doen. Schuldgevoel kan zwaar wegen, vooral in situaties zoals die van mij waarin iemand uiteindelijk overlijdt. Ik heb geleerd dat iemand die echt dood wil altijd een manier vindt, zelfs in een kliniek. Specialisten hebben me verteld dat je niet verantwoordelijk bent voor de keuzes van een ander. Dat is moeilijk, maar het is belangrijk om je te realiseren.”

Denk je dat de huidige maatschappij psychische kwetsbaarheid bij mensen in de hand werkt?

“Ja, ik denk dat het een heftige tijd is op alle vlakken. Er is veel angst, agressie en boosheid, zowel naar de wereld als naar elkaar. Dit maakt het voor mensen met gevoeligheden extra moeilijk om hiermee om te gaan. Het zou fijner zijn om te leven in een wereld waarin iedereen lief is voor elkaar. Als er al veel spanning is, en je bent daar gevoelig voor, wordt het ingewikkelder. Anderzijds zie ik gelukkig ook dat er steeds meer aandacht is voor mentale gezondheid. Het is bijvoorbeeld aangetoond dat veel jongeren last hebben van social media. We weten alles van elkaar en zien vaak alleen het goede dat anderen delen. Ongewild ga je je toch afvragen: waarom hebben wij dat niet?

We moeten leren omgaan met wat er in de wereld gebeurt en jongeren hierin begeleiden. Dit kost echter tijd en in een log systeem zoals onze maatschappij gaat dat traag. Daarom is het goed naar elkaar om te kijken en ervoor te zorgen dat mensen niet vereenzamen, ook oudere mensen. ”

Hoe ondersteun je een partner die psychisch ziek is en verlies je ook jezelf niet uit het oog? Of is dit onmogelijk?

“Reik uit, blijf niet alleen met z’n tweeën in die situatie hangen. Ik ben geen deskundige, alleen een ervaringsdeskundige, en ik heb maar één verhaal. En nogmaals, ik denk dat het belangrijk is om hulp te zoeken. Dat kan spannend zijn, vooral vanwege de schaamte. Ik dacht bijvoorbeeld dat onze bekendheid een probleem zou zijn, dat mensen er misschien achter zouden komen. Later, tijdens lezingen, merkte ik dat veel mensen met dezelfde schaamte worstelen: “Waarom ben ik depressief, waarom ben ik zo ongelukkig?” Het is belangrijk om die schaamte te doorbreken en een hulpverlener te zoeken die je kan helpen. En als partner moet je ook hulp zoeken. Denk niet: “Het gaat niet om mij.” Nee, het gaat ook om jou! Zoek allebei hulp. Destijds kreeg ik het advies om in mijn eigen kring te vragen naar psychische hulp, bijvoorbeeld of een vriend goede ervaringen had met een psychiater. Dit maakt de stap kleiner. Er zijn ook organisaties zoals 113 en MIND Us die kunnen helpen.” Tip: het jaarlijkse Uit de Schaduw Festival in samenwerking met Hanna Verboom op De Hoorneboeg kan ook houvast bieden. 

Wil je nog een laatste wijze raad meegeven?

‘Liefde heeft bij ons alles overstegen. Ik ben heel blij en dankbaar dat ik die intens grote liefde heb mogen ervaren, en dat we samen twee kinderen hebben. Ik heb nergens spijt van. Had ik eerder aan de bel moeten trekken? Als ik het had geweten en gekund, ja. Maar heb alsjeblieft niet te veel spijt van dingen, want dat is zinloos. Geniet vooral van het mooie wat je met elkaar hebt gehad.” Volg Isa via @isahoes. 

Bosbios op De Hoorneboeg

De Bosbios is van 21 augustus t/m 1 september te bezoeken op Buitenplaats De Hoorneboeg in Hilversum. Overdag kun je deelnemen aan verdiepende workshops die aansluiten bij het thema van de film. Wees er snel bij via deze link voor je tickets, want de plekken zijn snel uitverkocht!

Lezing: Achterblijven na zelfdoding

Op 10 september is er een lezing op De Hoorneboeg over ‘Achterblijven na zelfdoding’. Daarin wordt die dieper ingegaan op dit onderwerp. Hoe verschilt rouw na zelfdoding, wat kun je doen voor een nabestaande, en hoe betrek je kinderen in dit proces? Je bent van harte welkom om deel te nemen. Ook staan er meer mooie lezingen op het programma, zoals de lezing van psychiater (bekend vanuit de Uit de Schaduw beweging) Floortje Scheepers ‘Psychiatrie: de beleveniswereld van de mens’ op 2 oktober. Voor meer programma’s over mentale gezondheid, zie mentaalgezondopdehoorneboeg.nl. Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: chat via 113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.

Foto Isa Hoes: Malou van Breevoort.